بررسی تعامل میان داستان و گفتمان روایتی در سینمای عباس کیارستمی با تمرکز بر فیلم «کپی برابر اصل»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد سینما، گروه سینما، دانشکدة سینما تئاتر، دانشگاه هنر ایران، تهران، ایران

2 استاد گروه سینما، دانشکده سینما تئاتر، دانشگاه هنر ایران، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مهم­ترین ویژگی ­های سینمای عباس کیارستمی پیروی نکردن از اصول و اسلوب ­های داستانگویی در سینمای کلاسیک و متعارف است. این مسئله تحلیل و ارزیابی فیلم­های او با معیارهای رایج را دشوار و یا حتی ناممکن می­سازد. لذا پژوهش حاضر بر آن است تا با اتخاذ شیوه­ای متناظر با خصوصیات بارز روایتگری در این نوع سینما، به مطالعه فیلم ­های مهم کیارستمی و به ویژه تحلیل فیلم کپی برابر اصل بپردازد. برای این منظور از الگویی نظری در روایت­شناسی استفاده می­شود که مبتنی بر تقسیم هر روایت داستانی به دو ژرف­ساخت داستان گفتمانِ روایتی است. در حالی که داستان به محتوای روایت یا آنچه که نقل می­گردد اشاره دارد؛ گفتمان روایتی به نحوه بازنمایی و بازگویی این محتوای داستانی دلالت می­کند. نتیجه بدست آمده از تحلیل­ ها حاکی از آن است که سینمای کیارستمی همواره به سمت نوعی ادغام داستان در گفتمان روایتی می ­گراید؛ به گونه ­ای که در عمده­ ی آثار او نمی­توان مرزی واضح میان این دو ترسیم کرد. این نکته در مورد فیلم کپی برابر اصل به بارزترین وجهی نمود می­یابد؛ تا جایی که غایت مضمونی فیلم، یعنی ناتوانی در شناسایی کپی از اصل یا خیال از واقعیت، از طریق همین آمیختگی سطوح داستانی و گفتمان روایتی به دست می‌آید.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Interaction between Story and Narrative Discourse in Abbas Kiarostami's Cinema, with a focus on the Movie Certified Copy

نویسندگان [English]

  • Zanyar Habibi kilak 1
  • Mohammad Shahba 2
1 Master of Cinema, Department of Cinema, Faculty of Cinema and Theater, Iran University of Arts, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Cinema, Faculty of Cinema and Theater, Iran University of Arts.
چکیده [English]

Studying the interaction between story and narrative discourse as a theoretical model in the field of narratology, from the beginning of the 20th century until now, has become one of the accepted and efficient methods in the analysis of story narratives. This pattern, which is formed by dividing each narrative story into two thematic and expressive substructures, places each narrative components in one of these two spectrums and then studies the relations and interactions between them. In this article, an attempt has been made to analyze Abbas Kiarostami’ cinema, especially the film Certified Copy through the interaction between the story and narrative discourse. The importance of the analysis of Abbas Kiarostami's cinematic works is that these works do not always follow conventional storytelling traditions and patterns, and by using measures such as: minimal plots, excessive use of spoken description in characterizing and convergence of the role of the narrator and the character; makes itself possess different narrative characteristics. Answering the question that how these features distinguish Kiarostami's films from the major works of Iranian and world cinema, will be the main motive of this article. In spite of all the numerous and diverse researches that Kiarostami’s cinema has attracted due to its national and international prestige, these studies mostly investigate the semantic and poetic aspects, but the analysis of his films from the perspective of narrative mechanisms has been neglected to a large extent. In this research, firstly, the distinct narrative characteristics of Kiarostami's cinema, in general are described. Then, more specifically, the film Certified Copy from four interactive aspects, namely: plot and theme; character and characterization; temporal occasions between story and discourse, the voice of narrator and point of view are analyzed. The results obtained from these analyses indicate that Kiarostami's cinema always tends towards a kind of integration of the story in the narrative discourse, in such a way that in most of his works it is not possible to distinguish a clear border between story and narrative discourse. This point is manifested in the most obvious way in the case of the movie Certified Copy, to the point that the thematic goal of the film, that is, the inability to distinguish between the original and the copy; or between reality and fantasy, comes into existence through this fusion of story and narrative discourse. The more specific consequences of such a tendency in Kiarostami's films, on the one hand, lead to the formation of a kind of “Author Cinema”, This author cinema is strongly related to the filmmaker's humanism and worldview; also, his stylistic and aesthetic interests, and on the other hand, he emphasizes the active role of the audience in terms of participation in recreating the narrative of films. In general, it can be said that Kiarostami's cinema is more faithful to the narrative discourse in the film than it is to the story. In other words, the life of the story depends on the life of the narrative discourse and not the other way around.   
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Story
  • Narrative discourse
  • Kiarostami's cinema
  • Certified Copy
امامی، رمضانعلی (1397). تحلیل روایت در سینمای عباس کیارستمی از دیگاه رولان بارت (پایان‌نامه کارشناسی ارشد سینما)، استاد راهنما بابک آزادی‌خواه، دانشگاه هنر ایران.
باکلند، وارن (1401)، روایت و روایتگری: کنکاش در داستانگویی سینمایی، ترجمه محمد شهبا تهران: انتشارات هرمس.
بوردول، دیوید (1373)، روایت در فیلم داستانی، ترجمه علاءالدین طباطبائی، تهران: انتشارات بنیاد سینمایی فارابی.
چتمن، سیمور (1390)، داستان و گفتمان: ساختار روایی در فیلم و داستان، ترجمه راضیه میرخندان، قم: انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز پژوهش‌های ایرانی.
رزنبام، جاناتان؛ سعیدوفا، مهرناز (1401)، عباس کیارستمی، ترجمه یحیی نطنزی، تهران: انتشارات گیلگمش.
سرسنگی، مجید، سلیمان‌زاده، حامد (1399). امر داستانی و امر واقعی در سینمای کیارستمی با تمرکز بر فیلم کلوزآپ و سه‌گانه کوکر، هنر و تمدن شرق، شماره سوم.
غلامعلی، اسدالله (1398)، علیت فلسفی در سینما، تهران: انتشارت حکمت کلمه.
فلاح، محمدامین (1399). واکاوی تأثیر مینیمالیسم بر ساختار روایی در سینمای متأخر کیارستمی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد سینما)، استاد راهنما علی روحانی، دانشگاه هنر ایران.
مکوئیلان، مارتین، (1388)، گزیده مقالات روایت، ترجمه فتاح محمدی، تهران: انتشارات مینوی خرد ملکی،
حمید، آذری، غلامرضا، صفایی، داود (1400). تحلیل سکانس الگوی بارتی در فیلم کلوزآپ عباس کیارستمی، پژوهشنامه تاریخ، سیاست و رسانه، دوره 4، شماره 1، صص 133 ـ 150.
منصوری، مسعود، (1400)، کیارستمی در کایه دو سینما، تهران: انتشارات گیلگمش
Chatman, S. B. (1990). Coming to terms: The rhetoric of narrative in fiction and film. Cornell University Press.
Cobley, P. (2013). Narrative. Routledge.
Devictor A, Neuve-Eglise A. Soft Epiphanies: The Multilayered Narratives in Abbas Kiarostami’s Film Close-Up (1990). Iranian Studies. 2023, 56(4):685-700. doi:10.1017/irn.2023.42
Herman, D., Jahn, M., & Ryan, M. L. (2005). Routledge encyclopedia of narrative theory. Routledge.
Herman, D., Phelan, J., Rabinowitz, P. J., Richardson, B., & Warhol, R. (2012). Narrative theory: Core concepts and critical debates. The Ohio State University Press.
Jahn, M. (2021). Narratology 2.3: A guide to the theory of narrative. English Department, University of Cologne.
O'neill, P. (1994). Fictions of discourse: Reading narrative theory. University of Toronto Press.
Richardson, B. (2019). A Poetics of Plot for the Twenty-First Century: Theorizing Unruly Narratives. The Ohio State University Press.
Shen, D. (2002). Defense and Challenge: Reflections on the Relation between Story and Discourse. Narrative, 10(3), 222–243. http://www.jstor.org/stable/20107291
Zohdi, E., & Oroskhan, M. H. (2015). Kiarostami's through the olive tree: a postmodern analysis. Theory and Practice in Language Studies, 5(10), 2144-2149. http://dx.doi.org/10.17507/tpls.0510.23