بنیان‌های فرهنگیِ مقبولیت/ عدم مقبولیتِ موسیقی‌های مردم‌پسندِ آنگلوساکسُن در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد قوم موسیقی‌شناسی، گروه موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

گرایش به موسیقی‌های مردم‌پسندِ آنگلوساکسُن در ایران، زمینه‌سازِ پژوهشِ پیشِ‌رو از طریقِ مطالعه‌ای چندوجهی است، که بررسیِ دلایل افزایشِ گرایش و فراگیریِ آن‌ها نسبت به چند دهه‌ی گذشته را، در مرکز توجه خود قرار می‌دهد. تأثیر مسائلی چون تقلید، انتقال فرهنگی، زبانِ موسیقایی، و زیبایی‌شناسی در افزایش گرایش به این موسیقی‌ها، مورد واکاوی قرارگرفته‌ است. گرایش‌های شاخه‌ی پاپِ موسیقیِ مردم‌پسندِ ایران، از بدو پیدایشِ این نوع موسیقی در ایران تا زمانِ حال، با تمرکز و تأکید بر غالب‌بودنِ گرایش به موسیقی‌های لاتین و اروپای شرقی در ابتدا، و افزایشِ گرایش به موسیقی‌های آنگلوساکسُن در دوران متأخر، به همراه ویژگی‌های سبکیِ این موسیقی‌ها مورد بررسی قرارگرفته‌اند. از سوی دیگر، به تحلیلِ عللِ این گرایش‌ها، چه از منظر کیفیت ملُدیک یعنی نزدیکیِ زیبایی‌شناسیِ موسیقی‌های مردم‌پسندِ نوع اول به زیبایی‌شناسیِ ایرانی، چه از نظر رابطه‌ی کلام با موسیقی به‌خصوص ظرفیت پایینِ سبک‌های موسیقی‌های مردم‌پسندِ آنگلوساکسُن در انطباق با ویژگی‌های زبان فارسی، و چه از نظر بستر‌های اجتماعی، پرداخته شده است. مسئله‌ی تقلید، یعنی کاورِ قطعات اُرژینال توسط موسیقیدانانِ ایرانی نیز، موردتوجه قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش، علاوه بر شناساییِ ناسازگاری‌های موسیقی‌های آنگلوساکسُن در زمینه‌های ملُدیک، و کلامی با زیبایی‌شناسیِ موسیقیِ ایرانی، نشان‌دهنده‌ی افزایش گرایش به موسیقی‌های مردم‌پسندِ آنگلوساکسُن خصوصاً از منظرِ جنبه‌‌های محتوایی، و نیز تواناییِ فراهم آوردنِ امکانِ تبادلاتِ فرامنطقه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Cultural Bases of Acceptability/ Unacceptability of Anglo-American Popular Music in Iran

نویسندگان [English]

  • Sasan Fatemi 1
  • Masoud Pourgharib 2
1 Professor, Department of Music, College of Fine Arts, University of Tehran.
2 Master of (Ethno)musicology, Department of Music, College of Fine Arts, University of Tehran.
چکیده [English]

            Popular music can be a venue where the demands of society are revealed, especially the trends of the youth. Therefore, studying this type of music from different angles, apart from the analysis of musical issues related to it, gives the possibility of revealing many of the internal events of a particular society at a particular time. In addition to its broad musical characteristics and styles, popular music is one of the important manifestations of social changes. The other two branches of music, classical and folk music, with all the different titles such as scholarly/serious/artistic for the former, and folk for the latter, are due to their stability/limitations, as they should be, they cannot provide researchers with the possibility of studying the fluid and cultural conditions of society. The bias of active currents of a society towards a particular style or genre of music often indicates the existence of some tendencies and desires in the society which are not necessarily expressed directly. Some of these tendencies can be expressed or satisfied through popular music. After all, popular music makes it possible to create criteria for distinguishing between elite and popular culture. Considering the increase in the tendency towards Anglo-American popular music styles in Iran, the overall goal of this research is to analyze the cultural foundations of the acceptability/unacceptability of Anglo-American popular music in Iran, through a multifaceted study that examines the reasons for the increase in the tendency towards this type of music and its prevalence. This research focuses on the last few decades. The types of tendencies of popular music in Iran, that is, a branch that is derived from and imitates western popular music, including those from the prominent singers and groups, from the beginning of this type of music in Iran. At the beginning,  the predominance of Latin and Eastern European music is studied. A few decades later, an increasing trend towards Anglo-American music in the late period, along with the stylistic features of these music, have been identified and analyzed and classified. To analyze the causes of these trends, either from the point of view of melodic quality, with the proximity of Latin and Eastern European popular music aesthetics to Iranian aesthetics, or from the perspective of the relationship of lyrics  and music, especially Anglo-American popular music styles in its adaptation  to characteristics of the Persian language. The issue of imitation, is identified with the initial appearances of Anglo-American popular music in Iran, and versus original pieces by Iranian musicians. The main findings of this research, in addition to identifying many incompatibilities of Anglo-American music in melodic and verbal fields with the aesthetics of Iranian music, indicate the increasing tendency of musicians and audiences towards Anglo-American popular music, especially in terms of content, as well as the ability to provide the possibility of trans-regional exchanges.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anglo-American popular music
  • Eastern European Music
  • Cultural Transfer
  • Aesthetics
ابراهیمی، میثم؛ و حسن دلبری، و مرضیه رحمتی. (1399). بررسی تطبیقی نظام عروضی در زبان‌های فارسی و انگلیسی. مجله‌ی علمی جستارنامه‌ی ادبیات تطبیقی 4 (13)، 6-30.
امیرمظاهری، امیرمسعود. (1392). نقش سرمایه فرهنگی و تمایز طبقاتی در شکل‌گیری و تدوین جامعه‌شناسی موسیقی (با تأکید بر دیدگاه‌های آدرنو، پیترسون، و بوردیو). مطالعات جامعه‌شناسی 5 (19)، 7-20.
بریل، ایگور. (1397). هارمونی جز در بداهه‌پردازی برای پیانو و سایر سازها. ترجمه‌ی پیمان سجادی. تهران: انتشارات سرود.
بنیامین، والتر. (1380). اثر هنری در اثر بازتولید مکانیکی. زیبا شناخت 3 (5)، 151-166.
زرین‌نقش، مژگان. (1388). یادی از جمشید شیبانی بدعت‌گزار موسیقیِ پاپِ ایران و خواننده‌ی ترانه‌ی معروفِ سیمین‌بری. ماهنامه هنر موسیقی 12 (101)، 34-35.
سراجی، سپهر، و ساسان فاطمی. (1399). بازشناسی ویژگی‌های مرکزی موسیقی ایران به‌عنوان عناصر هویت‌ساز در این سنت. نشریه هنرهای زیبا-هنرهای نمایشی و موسیقی 25 (2)، 57-66.
10.22059/JFADRAM.2020.286556.615341 DOI:
شکوری، علی. (1385). تمایزپذیری و هویت اجتماعی مبتنی بر مصرف: مطالعه‌ی موردی جوانان شهر تهران. مجله جهانی رسانه 1 (2)، 51-84.
شوکر، روی. (1384). شناخت موسیقی مردم‌پسند. ترجمه‌ی محسن الهامیان. تهران: موسسه‌ی فرهنگی-هنری ماهور.
صمیم، رضا، و ساسان فاطمی. (1386). پژوهشی جامعه‌شناختی در باب مصرف موسیقایی در بین افرادی با پایگاه اجتماعی متفاوت (مطالعه‌ی موردی تهران). نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی 12 (32)، 127-135.
فٌن اَپِن، رالف. (1389). درباره‌ی زیبایی‌شناسیِ موسیقیِ مردم‌پسند.» ترجمه‌ی مرتضی عابدینی‌فرد. فصلنامه‌ی موسیقی ماهور 12 (47)، 189-204.
فاضلی، محمد. (1386). جامعه‌شناسی مصرف موسیقی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
فاطمی، ساسان. (1382). نگاهی گذرا به پیدایش و رشد موسیقی مردم‌پسند در ایران از ابتدا تا سال 1357. فصلنامه‌ی موسیقی ماهور 6 (22)، 27-41.
ـــ. (1390). به‌سوی نظریه‌ای تازه درباره‌ی موسیقیِ مردم‌پسند. نشریه هنرهای نمایشی و موسیقی 2 (3)، 119-132. ـ
ــ. (1392). پیدایش موسیقی مردم‌پسند در ایران: تأملی بر مفاهیم کلاسیک، مردمی، مردم‌پسند. تهران: موسسه‌ی فرهنگی-هنری ماهور. ـــ. (1398). تأملاتی دیگر بر مفاهیم کلاسیک، مردمی، مردم‌پسند و فرهیختگی چندپاره. فصلنامه‌ی موسیقی ماهور 21 (84)، 31-63.
ـــ. (1399). موسیقیِ مردم‌پسند: چند نکته‌ی کلیدی. فصلنامه‌ی موسیقی ماهور 23 (90)، 9-30.
کریمی، سعید. (1399). جریان‌شناسی موسیقی مردم‌پسند ایران. تهران: ماهریس.
کوثری، مسعود. (1401). درآمدی بر موسیقی مردم‌پسند. تهران: لوگوس.
لِوین، مارک. (1400). تئوری، هارمونی و فرم در موزیک جز. ترجمه‌ی شهاب طالقانی. تهران: نقش جهان.
میریان، میثم، و هومان اسعدی، و شهلا اسلامی. (1400). تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقیِ ایران از منظر جامعه‌شناسی. مطالعات جامعه‌شناسی 14 (53)، 71-89.
10.30495/JSS.2021.1921872.1296 DOI:
نتل، برونو. (1382). تأثیر غرب بر موسیقیِ ملل. ترجمه‎ی حمیدرضا ستّار. فصلنامه‌ی موسیقی ماهور 5 (19)، 33-49.
Biamonte, N. (2010). Triadic Modal and Pentatonic Patterns in Rock Music. Music Theory Spectrum, (32) 2, 95-110.
Breyley, G; Fatemi, S. (2016). Iranian Music and Popular Entertainment: From Motrebi to Losanjelesi and beyond. New York: Routledge.
Brown, L. (1991). The Theory of Jazz Music "It Don't Mean a Thing...". The Journal of Aesthetics and Art Criticism, (49) 2, 115-127.
Frith, S. (1991). The Good, the Bad, and the Indifferent: Defending Popular Culture from the Populists. Diacritics, (21) 4, 101-115.
Greenblatt, D. (2004). The Blues Scales: Essential Tools for Jazz Improvisation. Petaluma: Sher Music.
Horowitz, A. (1999). » Israeli Mediterranean Music: Straddling Disputed Territories«. Journal of American Folklore, (112) 445, 450-463.
Lee, H. (2020). A Study on Jazz Vocal Variation Techniques -Focusing on Jazz Ballad Style Techniques. Asia-pacific Journal of Convergent Research Interchange, (6) 9, 141-150.
Mclean, J. (2021). A Study in Effective Teaching Methods For Jazz Voice Technique In Higher Education. Colorado: College of Performing and Visual Arts.
Mesia, S; Ribaldini, P. (2015). Heavy Metal Vocals: A Terminologycompendium.« Modern Heavy Metal: Markets, Practices And Cultures International Academic Conference.
Nettl, B. (1972). Persian Popular Music in 1969. Ethnomusicology, (16) 2, 218-239.
Nooshin, L. (2008). The Language of Rock: Iranian Youth, Popular Music, and National Identity. culture and society in Iran, 69-93, Oxford: Psychology Press. ـــ. (2016). Jazz and its Social Meanings in Iran: From Cultural Colonialism to the Universal. Jazz Worlds/World Jazz, 125-149. USA: Chicago University Press.
Pedler, P. (2011). THE BLUES SCALE. 10th Australasian Piano Pedagogy Conference Proceedings.
Prindle, J. (2014). THE DEVIL’S PRAYERS: METAL MUSIC IN IRAN. Master Thesis: Department of Languages and Literature The University of Utah.
Reynolds, S. (1985). What Do We Mean by "Anglo-Saxon" and "Anglo-Saxons". Journal of British Studies, (24) 4, 395-414. Shevchenko, A. (2019). SCIENTIFIC-METHODOLOGICAL SEARCH IN THE SPHERE OF JAZZ VOCAL: A COMPARATIVE ANALYSIS. pedagogical sciences, (155) 226-229.
Spanos, K. A. (2016). Dancing the archive: Rhythms of change in post-volcano identities on Montserrat, West Indies (Doctoral dissertation, University of Maryland, College Park).
Tagg, P. (1982). Analysing Popular Music: Theory, Method and Practice. Popular Music, (2), 37-67.