خوانشی تطبیقی از برساخت هویت در نمایشنامه‌های دو نسل از نمایشنامه‌نویسان ایرانی و غیرایرانی (اکبر رادی و آگوست ویلسون، محمد چرمشیر و شیلا استفنسن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ادبیات نمایشی، گروه نمایش، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

 جهان معاصر را عصر هویت‌های متکثر می‌نامند. کنکاش در مقوله «هویت» به‌عنوان یکی از مفاهیم مهم در حوزه‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی، سال‌هاست وارد ادبیات پژوهشی ملت‌ها شده است. ایران به‌عنوان یکی از دیرنده‌ترین هویت‌های ملی همواره در مرکز توجه محققان قرار داشته است؛ اما در بحث مطالعات تطبیقی حوزه هویت، به‌ویژه در مطالعات هنر و مشخصاً در حوزه ادبیات نمایشی، کمبود این دست از پژوهش‌ها احساس می‌شود. این مطالعه، پژوهشی کیفی با تمرکز بر مقوله هویت در ادبیات نمایشی است. در یک خوانش تطبیقی بین دو نسل از نمایشنامه‌نویسان ایرانی و غیرایرانی (اکبر رادی و آگوست ویلسون، محمد چرمشیر و شیلا استفنسن) آثاری متناسب با موضوع بررسی و انتخاب شد. در قالب نظریه زمینه‌ای، مفاهیم مشترک هویتی آنان با روش کدگذاری‌های محوری و انتخابی تعیین گردید. مجدد این سرنمون‌ها با گواهمندی به نظریات استوارت هال درزمینه‌ی بازنمایی هویت، بازخوانی شدند. از این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت: نمایشنامه‌نویسان موردبحث، در برساخت هویت نمایشنامه‌های خود از مؤلفه‌های مشترک زبانی، حافظه جمعی، مکان، سبک زندگی، فرهنگ و تقابل آن بافرهنگ دیگری و سیاسی‌کردن بدن استفاده کرده‌اند و در این میان تنها اختلاف معنی‌دار بین مؤلفه‌ها در اندک شاخصه‌هایی در سبک زندگی و جغرافیای نمایشنامه‌ها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Reading of Identity Morphology in Plays by Two Generations of Iranian and Non-Iranian Playwrights (Akbar Radi and August Wilson, Mohammad Charmshir and Shelagh Stephenson)

نویسندگان [English]

  • mahdi khaki 1
  • Khosro Sina 2
1 Master of Dramatic Literature, Department of the Show, Faculty of Art, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2  Assistant Professor, Department of Art, Faculty of Art and Architecture, of Art Department, Kurdistan University, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

Contemporary world can be considered as the age of pluralistic identities. Identity, as one of the most important concepts in the field of nation’s socio-cultural studies, has been analysed for many years. Dramatic literature and drama are the subjects to represent the sense of being in the suspended no-where; a place between reality and meta-reality that alongside running discourse Logic, follows heterotopia structure. Questioning about identity is one of the most fundamental questions in life which by that, people and society; from micro to macro scale present an image of what they are or what they need to be. At the individual scale, identity is the gate of entering the social world, whilst it is also the tool of survival, development and prospect among other societies in macro scale. In retrospect, the experience of immigration and diaspora would have dramatically affected contemporary identities. In this regard, predicting the new identity’s side effects are a bit problematic because the roots of preceding identity were traditions and practices, and based on their long history, those traditions were resistant. Due to a lot of changes brought by modernity and then post-modernity with more intensity, contemplating the consequences (positive or negative) of issues have become more unpredictable.
Iran has been a focus of research but in comparative identity field, especially in art and dramatic literature, there seems to be a shortage. In this qualitative research with concentration on identity in dramatic literature, mutual concepts of selected plays from two generations of Iranian and non-Iranian playwrights (Akbar Radi and August Wilson, Mohammad Charmshir and Shelagh Stephenson) are used in a comparative study of contextual theory formwork through axial coding and. Also, according to Stuart Hall's point of view in the category of identity and representation, these findings were re-read. Hall believed that cases existed by which media did the opposite and instead challenged the status quo; as a result, audiences did not always interpret the messages in the ways intended by the producers.
Arising during the late nineteenth century, early media theories were developed in a historical context, often referred to as the era of mass society, when industrialization was on the rise and societies were transitioning from predominantly agrarian lifestyles to a more commercially centered industrialized structure based around the growth of large cities. The transformations of the industrial era were far more than economic, giving rise to changes in every aspect of daily life, including social structures and interpersonal interactions.
The result suggests that the features of identity in both groups and generations are similar or even equal. Although there are some un-mutual features which are unavoidable, there is no meaningful difference between them. In the construction of identity, those selected Iranian and non-Iranian dramatists have used the common components of language, collective memory, place, lifestyle, culture and its confrontation with another culture and, politicaliziation of the body. The only significant difference between the components is in the lifestyle and geographic origin of the plays.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Comparative Study
  • Dramatic Literature
  • Construction of Identity
  • Lifestyle
• ابوالحسنی، ر (1388). تعیین و سنجش مؤلفه‌های هویت ایرانی، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک.
• استفنسن، شیلا (1397). روشنگری، ترجمه بهزاد قادری و حسین زمانی مقدم، تهران، نشر بیدگل.
• اشتراوس، انسلم. کربین، جولیت (۱۳۹۰). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران، نشر نی.
• اشرف، احمد (۱۳۹۶). هویت ایرانی، تهران، نشر نی.
• اله دادی، نورالدین. گودرزی، سعید (۱۳۹۷). هویت و سبک زندگی، تعیین بخشی سبک زندگی بر هویت قومی و ملی، تهران، اندیشه احسان.
• جنکینز، ریچارددیل (۱۳۹۶). هویت اجتماعی، ترجمه تورج یاراحمدی، تهران، نشر شیرازه.
• جوانمرد، عباس (۱۳۸۷). تئاتر، هویت و نمایش ملی، تهران، شرکت نشر قطره.
• چرمشیر، محمد (1395). همین امشب، تهران، انتشارات نیلا.
• رادی، اکبر (1396). پلکان، تهران، نشر قطره.
• ساعی، منصور (۱۳۹۳). رسانه و هویت ایرانی، تهران، ناشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
• ستاری، جلال (۱۳۸۷). هویت ملی و هویت فرهنگی، تهران، نشر مرکز.
• سینا، خسرو (۱۳۹۶). هویت فرهنگی و سینمای کردی، قم، انتشارات لوگوس.
• کاستلز، مانوئل (۱۳۸۰). قدرت هویت، ترجمه چاووشیان، تهران، ناشر طرح نو.
• کاستلز، مانوئل (۱۳۸۵). عصر اطلاعات جلد ۲٫«قدرت هویت»، تهران، ناشر طرح نو.
• گل محمدی، احمد (۱۳۹۶). جهانی‌شدن فرهنگ، هویت، تهران، نشر نی. ه مهدی زاده، سید محمد (۱۳۸۷). رسانه‌ها و بازنمایی، تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
• ویلسون، آگوست (1394). ریشه سیاه مارینی، ترجمه زهرا ماحوزی، تهران، نشر بیدگل.
• هال، استوارت (۱۳۸۶). مطالعات فرهنگی و میراث‌های نظری آن، ترجمه محمدرضایی، در کتاب مطالعات فرهنگی: دیدگاه‌ها و مناقشات، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
• هال، استوارت، لارنس گراسبرگ (۱۳۹7). پروبلماتیک هویت در مطالعات فرهنگی، هویت و جهانی‌شدن، ترجمه سیاوش قلی پور و علی‌رضا مرادی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
• هال، استوارت، مک رابی، آنجلا، بنت، تونی، ترنر، گراین (۱۳۹۰). درباره مطالعات فرهنگی، ترجمه جمال محمدی، تهران، نشر چشمه. مقاله و پایان‌نامه
• حاجیانی، ا (1379). تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه. فصل‌نامه مطالعات ملی. سال دوم. شماره 5.
• خاکی، مهدی (1398) خوانشی تطبیقی از برساخت هویت در نمایشنامه‌های دو نسل از نمایشنامه نویسان ایرانی و غیر ایرانی (اکبر رادی و آگوست ویلسون، محمد چرمشیر و شیلا استفنسن). پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
• فخاریان، منوره (۱۳۹۵). نگاهی تطبیقی به نمایش‌نامه‌های آنتوان چخوف واکبر رادی با تمرکز به سه عنصر شخصیت‌پردازی، فضاسازی و گفتگو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
• قادری سهی، بهزاد (۱۳۹۵). نگاهی پسااستعمارگرایانه به هویت شناسی ادبیات نمایشی مدرن (نمونه موردبررسی، نمایش‌نامه مدرنیته انگلیس) فصلنامه «مطالعات نظریه و انواع ادبی» سال اول، شماره ۲٫.
• مشکواتی، سیمین (۱۳۹۱). مقایسه جلوه‌های نمایشی هویت ایرانی در نمایش‌نامه‌های سه دهه اخیر پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته هنر، دانشگاه تربیت مدرس.
• مهندس پور، فرهاد. سقایان، حامد. مهدی قلی پور، علی (۱۳۹۵). انعکاس بحران هویت در نمایش‌نامه‌های «باغ آلبالو» از چخوف و «لبخند باشکوه آقای گیل» از رادی، پایان‌نامه، مقاله، دو فصل‌نامه علمی، پژوهشی پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، ش ۱٫.
• هال، استوارت (۱۳۸۳). بومی و جهانی: جهانی‌شدن و قومیت، ترجمه بهزاد برکت، فصل‌نامه ارغنون، شماره جهانی‌شدن، ش ۲۴٫، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
• هال، استوارت (۱۳۸۳). هویت‌های قدیم و جدید، قومیت‌های قدیم و جدید، ترجمه شهریار وقفی پور، فصل‌نامه ارغنون، جهانی‌شدن، ش ۲۴٫، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. منابع غیرفارسی
• Coke. W. William (2009).Bloom’s Modern Critical Views. Infobs Publishing.
• David Scott (2017). Stuart Hall’s Voice: Intimations of an Ethics of Receptive Generosity.
Duke University Press
• James Procter (2004). Stuart Hall. Routiedge.
• Jackson R.Bryer &Mary C.Harting(2006). Conversations With August Wilson. University Press of Mississippi.
• Miskovic, M (2007).The Conststruction of Ethnic Identity of Balcan Muslim Immigrants, The Qualitative Report, 12 (3)
• Shelegh Stephenson(2013). Enlightenment.Methuen Drama
• Jan E (2009). Identity Theory. OXFORD University Press.
• Karyn stapleton, John wislon (2017). Telling the Story: Meaning Making in a Community Narrative. Journal of pragmati.