کیفیتِ تاثیرپذیری روبرت لپاژ به عنوان کارگردان از مخاطب/تماشاگر در شکل‌دهی میزانسن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکز - گروه نمایش

چکیده

«روبرت لپاژ» به عنوان یکی از کارگردان‌های بنامِ معاصر در تئاتر جهان برای تبیین و شکل دادنِ میزانسن‌هایش، تعامل با مخاطب/تماشاگر را به منظورِ دریافت و دانستنِ انتظارها و پیشنهادهای آن‌ها برگزیده است. متدلوژی اصلی او برای دریافت و دسترسی به خواست‌ها و نیازهای مخاطب/تماشاگر، نیازمندِ مسیر و راه‌های ارتباطی با آن‌هاست. لپاژ مستقیم و غیرمستقیم/آگاهانه و ناآگاهانه با مخاطب/تماشاگر در قبل و بعد از اجرا برای دریافتِ نظرهای ایشان ارتباط برقرار می‌کند. این مقاله، معطوف بر «مکانیسمِ» دریافتِ انتظارها و پیشنهادهای مخاطبان/تماشاگران در قبل و بعد از اجراهای صحنه‌ای «روبرت لپاژ» مبتنی بر 9 مسیر و راه مستقیم و غیرمستقیم/آگاهانه و ناآگاهانه در تعامل با مخاطب/تماشاگر است. سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: چرا و به چه منظور و با چه مکانیسم و از چه راه‌هایی مخاطب/تماشاگر در شکل‌گیری میزانسن، مورد توجه «روبرت لپاژ» قرار می‌گیرد؟
پژوهش پیش رو مبتنی بر روش‌شناختی، کاربردی و توصیفی است. منطبق بر مشاهده‌ها (سا‌مانه‌ی آثار لپاژ) و نیز ویدئوهای موجود از اجراهای لپاژ (یوتیوپ و چند کانال تلگرامی) و همچنین استفاده از منابع کتابخانه‌ای، مکانیسمِ تعامل با مخاطب/تماشاگر توسط لپاژ و گروهش به منظور دریافتِ نظرها و انتظارهای مخاطب/تماشاگر مورد بررسی قرار گرفته‌اند.




کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The quality of Robert Lapage's influence as a director from the audience / Spectator in shaping the mise-en-scène

نویسنده [English]

  • Mehrdad Rayani-Makhsous
A member of theatre faculty of Azad University – Central Tehran
چکیده [English]









As a director, Robert Lepage is keen to employ an international and unfinished creativity in his creation methodology, a process by which the performer-author/actor-creator, in combination with the audience’s reaction, is used as part of the development of his mise-en-scène. The audience’s pleasure is also controlled and formed in some specific and significant elements of Lepage’s mise-en-scène. In this paper, I explore the ways in which the audience impacts Lepage’s mise-en-scène, and discuss the relationship between audiences and his performers. In Lepage’s theatricality and mise-en-scène, there are some specific tools and devices such as image, music, physical expression, a collage of different languages, film, pop and projection videos, internet, advertisement, painting, digital technology, slide, camera for live feedback or parallel images, visual arts and audio images occurring simultaneously. These elements are adjusted by the audience’s attendance. Lepage believes that the audience now has a new way of listening to stories, a new way of digesting stories, a new way of understanding stories. This is managed by Technical Presence as a way of thinking about the roles and functions of a theatre audience, and how the audience can be used and engaged and become more than just an onlooker. Increasingly, Lepage’s mise-en-scenes are based on the dramaturgy of visual images, rather than verbal language, to engage the audience. However, diverse languages are added to his theatricality (some lines) during his tours to different countries. All of these communicative tools/ features engage with the audiences to serve as a unifying factor to tell stories that bring people together.
The audience’s expectations and comments affect Lepage’s mise-en-scène in two ways:
(i) An indirect association with the audiences through the performers’ suggestions and comments;
(ii) A direct association with the actual and public audiences.
However different signs are prevalent in different cultures which can lead, using Lepage’s method, to comprehension. Therefore, it is important to understand the codes and meanings of the cultures in each individual audience who would be dependent on particular experiences. The backgrounds of codes and events, attached to the cultures, are vital to finding content and further understanding. Regardless of the difficulty of understanding different languages in different countries, Lepage attempts to establish an understandable language through a variety of associations with international audiences, his performers and their cultures. In contrast to Barba’s and Brook’s approaches, Lepage attempts to receive the actual audience’s expectations openly. His work is on the process of developing during each night’s performance. On the one side, Lepage’s approach is close to Boal’s approach, and both are in a direct association with audiences. However, Lepage does not request the audience’s collaboration physically or in participation. For Lepage, the opening night is the beginning of rehearsals and performing is the rehearsal process. This is why he uses the term open or public rehearsal for performance. It seems there is no end in developing Lepage’s mise-en-scène unless Lepage decides to end his show. Overall, there are nine ways in which the audience impacts Lepage’s

کلیدواژه‌ها [English]

  • ''Director''
  • ''Audience''
  • ''Spectator''
  • ''Mise-en-scène''
  • ''Robert Lapage''
اسماعیلی. مهناز (1387)، لپاژ و تئاتر تصویری، هنر، شماره 76، صص120-127.
اروین. پولی (1385)، کارگردانی برای صحنه، ترجمه‌ی هومن شباهنگ و مشهود محسنیان، نمایش.
بروک، پیتر (1383)، رازی در میان نیست: اندیشه‌هایی درباره‌ی بازیگری و تئاتر، ترجمه‌ی محمد شهبا، هرمس.
بروک، پیتر (1395)،‌ فضای خالی، ترجمه‌ی اکبر اخلاقی، فردا.
بنت. سوزان (1387)، تماشاگران تئاتر: نظریه‌ای در خصوص تولید و دریافت، ترجمه‌ی مجید سرسنگی و دیگران، نمایش.
دون‌دروویچ. الکساندرساشا (1389)، چهارراه بین‌الملل/یک شیوه و متد: «روبرت لی‌پیج» کارگردان معاصر، ترجمه‌ی مهرداد رایانی‌مخصوص، ماهنامه‌ی نمایش، بخش اول، آذر و دی ماه 1389.، شماره‌های 135 و 136، صص 120-124.
دون‌دروویچ. الکساندرساشا (1389)، چهارراه بین‌الملل/یک شیوه و متد: «روبرت لی‌پیج» کارگردان معاصر، ترجمه‌ی مهرداد رایانی‌مخصوص، ماهنامه‌ی نمایش، بخش دوم، بهمن ماه 1389، شماره‌ی 137، صص 109-114.
رایانی‌مخصوص، مهرداد (1396)، مبانی نقد تئاتر، چ 3، ‌قطره.
سرسنگی. مجید (1392)، محیط تئاتری و رابطه‌ی بازیگر و تماشاگر در نمایش دینی، افراز.
اخگر. مجید و دیگران [ترجمه و گزینش] (1398)، تئاتر و تماشاگر: به سوی نقش خلاق مخاطب در رویداد، سمت.
کبودرآهنگی. محمدجواد (1384)، تعامل بازیگر و تماشاگر در تئاتر، فراگیر هگمتانه.
مک‌کوایل، دنیس (1385) مخاطب‌شناسی، ترجمه‌‌‌‌‌ی مهدی منتظرقائم، دفتر مطالعات و توسعه‌ی رسانه‌ها، چ دوم.
هولتن. اورلی (1364)، تئاتر آیینه‌ی طبیعت، ترجمه محبوبه مهاجر، سروش.
 
 
Augé, Marc (1995), Non-places: Introduction to Anthropology of Super Modernity. London: Verso.
Auslander, Philip (1997), From Acting to Performance: Eassys in Modernism and Postmodernism. London and New York. Routledge. Ch2.
Barba, Eugenio (1990), Four Spectators. The Drama Review, 34 (1 [125]) spring, pp. 96-101.
Boal, Augusto (2006), The Aesthetics of the Oppressed. London: Routledge.
Bennett, Susan (1990, edit. 2013) Theatre and Audience: A Theory of Production and Perception. London and New York: Routledge.
Braun, Edward (1982), The Director and the Stage: from Naturalism to Grotowski. New York: Holmes and Meire 1982.
Brook, Peter (1992), Any Event Stems from Combustion: Actors, Audience, and Theatrical Energy. New Theatre Quarterly, 8(30) May, pp. 107-12.
Brook, Peter (1993), There Are no Secrets: Thoughts on Acting and Theatre. London: Methuen.
Drain, Richard (1995), Twentieth-Century Theatre: A Sourcebook. London: Routledge.
Dundjerovic, Aleksandar Sasha (2007), The Theatricality of Robert Lepage. Montreal, Ithaca: McGill-Queen's University Press.
Dundjerovic, Aleksandar Sasha (2009), Robert Lepage. New York and London: Routledge.
Foreman, Richard (1992), Unbalancing Acts. ed. Jordan, Ken. New York: Pantheon.
Freshwater, Helen (2009), Theatre & Audience. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Goldberg, RoseLee (2003), Performance Art: from Futurism to the Present. London: Thames & Hudson.
Gómez-Peña, Guillermo (2005), Ethno-techno: Writings on Performance, Activism, and Pedagogy. New York and London: Routledge.
Halprin, Lawrence (1969), The RSVP Cycles:Creative Processes in the Human Environment. New York: George Braziller.
Heddon, Deirdre and Milling, Jane (2006), Devising Performance: A Critical History. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Hunt, Nigel (1987), The Moving Language of Robert Lepage. Theatrum, 6 (spring), pp. 25-28.
Innes, Christopher (2005), Puppets and Machines of the Mind: Robert Lepage and the Modernist Heritage. Theatre Research International. 30(2) July, pp. 124-38.
Lehmann, Hans-Thies (2006), Postdramatic Theatre. London: Routledge 2006.
Lepage, Robert (1997), Lepage, Robert: Connecting Flights in Conversation with Rémy Charest. London: Methuen.
Lepage, Robert (2000), Robert Lepage's Theatre. TriQuarterly, 107-08, pp. 304-327.
Lepage, Robert and Brassard, Marie (1993), Polygraph. In: Filewood, Alan Douglas (ed). CTR Anthology: Fifteen Plays from Canadian Theatre Review. Toronto: University of Toronto Press, pp. 647-63.
MacDougall, Jill R. (1997), Performing Identities on the Stages of Quebec. New York: Peter Lang.
Roose-Evans, James (2013), Experimental Theatre: from Stanislavski to Peter Brook. 4th ed. London and New York: Routledge.
Schechner, Richard (1973), Environmental Theatre. New York: Hawthorn Books.
Schechner, Richard (2003), Performance Theory. New York and London: Routledge.
Whitley, John (1999), A Passion for Unpolished Gems. Daily Telegraph (London). 6 March, p. 23.
Williams, David (1991), Peter Brook and the Mahabharata: Critical Perspectives. London: Routledge.
پی نوشت ها