اهمیت خاطره در شخصیت های نمایشنامه های نغمه ثمینی با تمرکز بر خواب در فنجان خالی، هیولاخوانی و زبان تمشک های وحشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسى ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

      نمایشنامه‌ها قسمتی از شرح حال افراد را به صورت بیانی و قسمتی دیگر را با نشان دادن، نقل و روایت می‌کنند و مطالعه ادبیات نمایشی در جهت تثبیت در اذهان عمومی، همسویی و القای فرهنگ جامعه می‌بایست به گونه ای باشد که سبب خاطره انگیزی در مخاطب شود. از آنجا که رویداد خاطره یک واقعیت کالبدی است البته با مفهومی فراتر از یک موقعیت یا خاستگاه مکان به عنوان ظرفی برای وقوع رویدادها، به ذهن انسان در ثبت خاطرات یاری می­رساند. از این رو؛ پژوهش حاضر بدنبال واکاوی نقش وجود اهمیت خاطره در شخصیت های نمایشنامه های خواب در فنجان خالی، هیولا خوانی و زبان تمشک های وحشی است و در راستای نیل به این هدف، ابتدا به بررسی نمایشنامه ها و ساختار آن و سپس به خاطره انگیزی و اهمیت خاطره در شخصیت ها با استفاده از روش تحقیق توصیفی-  تحلیلی پرداخته شده است و نتایج بررسی ها حاکی از آن است که در نمایشنامه‌های مطرح شده، شخصیت ها از طریق نوع دیالوگ، نوع بیان و قدرت‌های کلامی تاثیر بیشتری در برانگیزی خاطره در تماشاگران دارند و از میان سه نمایشنامه منتخب، نمایشنامه «زبان تمشک های وحشی» از این لحاظ دارای قدرت بیشتری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exploring the Importance of Memories in the Characters of Naghmeh Samini's Plays by Focusing on Sleeping in Empty Cups, Echolocation, and The Language of Wild Raspberries

نویسندگان [English]

  • azadeh tafazzoli 1
  • anahita moghbeli 2
1 M.Sc, Payame Noor University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Art, Payame Noor University, Tehran,Iran.
چکیده [English]

Plays represent life stories both through narration and performance. Theatrical literature evokes memories in such a way that these stories become persistent in the stream of consciousness of the audience. This paper seeks to explore the concept of memory with the analysis of characters from three plays: Sleeping in Empty Cups, Echolocation, and The Language of Wild Raspberries by female playwright Naghme Samini. These plays and their structures are evaluated to address the importance of memory for the characters by using a descriptive-analytical research method.
In each case study, the main characters of the play are explored based on their behavior and dialogues, with a focus on the concept of collective memory. In this context, collective memories are defined as events that are remembered by a group of people who are involved in building and shaping that memory. The more people remember and recall a shared memory, the greater is the semantic and collective burden of that memory. The case studies are evaluated based on different criteria. One is the main subject of the story and the time that events of the play are happening. Another aspect considered in the three plays is the influence they have on the audience. Characteristics of the leading roles and their behavioral patterns are other factors that were considered in comparison of the three plays.
The first case study, Sleeping in Empty Cups, happens in a historical era (Qajar dynasty) and therefore, evokes memories from the past through many references to the social environment of the time. In this play, the audience is encouraged to compare social issues of that era with the challenges of contemporary society. Within the second play, Echolocation, two main eras of the modern history of Iran are compared: before and after the revolution of 1978. Dialogues and events of this play recall many political incidents of the time, but it also includes many symbolic references to ancient myths. The play represents the conflicts between two eras, as well as the oppositions among different characters.
The Language of Wild Raspberries is a play that could be categorized as a surreal work that represents many ambiguous concepts both in form and in content. The main events of the play take place in the present, but the story repeatedly moves forward and backward in time. This structure evokes many memories through detailed symbols which are referred to by the characters.
The results of this comparative study with these three plays indicate that characters have more significant effects on evoking the audiences' memory through narrations and the creative juxtaposition of the storyline within the dialogues. Among these case studies, The Language of Wild Raspberries has the most influence in terms of persistence in memory. Although the play is a narrative of contemporary life, it contains many details in dialogues, especially by the male character. In all three plays -and mostly in The Language of Wild Raspberries - memories are made and recalled through different time and spatial factors, as well as socio-cultural and perceptional factors.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plays
  • Memory
  • Naghmeh Samini
  • Dream in an Empty Cup
  • Echolocation
  • The Language of the Wild Raspberries
آتشی پور، مرضیه. (1391)، تحلیل ساختاری الگوی روایی نمایشنامه های «رازها و دروغ ها «و »خواب در فنجان خالی «نغمه ثمینی، فصلنامه تخصصی علمی پژوهشی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال پنجم، شماره دوم، شماره پیاپی 16 ، صص 2.
ثمینی،نغمه. ( 1382)، خواب در فنجان خالی، در برگزیده آثار بیست و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر، تهران، نمایش.
ثمینی، نغمه. ( 1392)، هیولا خوانی، افروز.
دادور، داوود، محمدی، احمد. (1394)، نگاهی به تاریخ نمایش و نمایش نامه در ایران، مجله هنر و مردم، دوره یازدهم، شماره129، صص24-39.
زارع، الهام.، ایران زاده، نعمت ا....، پیروز، غلامرضا. (1397)، عناصر داستانی خاطره نوشته های دفاع مقدس با تاکید بر اثر دختر شینا، متن پژوهشی ادبی، سال 22 ، شماره 76 ، صص 191.
زاهدی، فریندخت.، نصرتی،رفیق.، نجیبی،آذر. (1392)، بررسی نقش های جنس گرایانه در دو نمایشنامه خواب در فنجان خالی و شکلک اثر نغمه ثمینی بر اساس نظریه کنش متقابل نمادین، جامعه شناسی هنر و ادبیات، سال 4 ، شماره 2 ، صص 81 -.
شهبازی، رامتین. (1391)، آن سوی سایه ها؛ نگاهی به نمایش خواب در فنجان خالی، خبرنامه بیدار، فصل 5 ، صص 70 – 71.
عسگری،علی .، و نقیبی، پرستو. (1394)، ضرورت و معیارهای ثبت و ایجاد خاطره جمعی ، همایش معماری پایدار و توسعه شهری.
عسگری، مرضیه. (1395)، جنسیت در تئاتر: تحلیل تاریخی گفتمانی دو نمایشنامه خشکسالی و دروغ و خواب در فنجان خالی، دانشگاه کاشان، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم اجتماعی،گرایش مطالعات فرهنگی.
گلیزه،سارا. (1388)، بررسی نمایشنامه های دو نمایشنامه نویس زن معاصر ایران نغمه ثمینی و چیستا یثربی، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشگاه تربیت مدرس،دانشکده هنر و معماری.
نصرتی، رفیق. (1394)، دلالت فنجان خالی(پژوهشی در نشانه های روانِ زنانه نمایشنامه خواب درفنجان خالی، اثر نغمه ثمینی)،کاری از واحد نشر اینترنتی سایت پروبلماتیکا، کتاب پروبلماتیکا.
Elrahman, Ahmad., & Randa A. Mahmoud. (2016). The post-revolutionary effect on the urban harmony of Cairo’s built environment in relation to the collective memory of the population. Ain Shams Engineering Journal, (7):1099-1106. Lewika, Maria. (2008). Place Attachment, Place Identity, and Place Memory: Restoring the Forgotten City Past, Journal of Environmental Psychology, 28(3): 209-231.