بررسی پدیدارشناسی «مکان» و «نامکان» در نمایشنامه پلکان و شب روی سنگفرش خیس اکبر رادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی دانشگاه هنرتهران، دانشکده سینما و تئاتر

2 دانشیار، عضو هیئات علمی دانشگاه هنر تهران، دانشکده سینما و تئاتر

چکیده

رویکرد پدیدارشناسی به دلیل پذیرفتن انسجام، یکپارچگی و تقسیم ناپذیری تجربه انسان و همچنین پذیرفتن این حقیقت که معانی تعریف شده توسط خواسته های انسان در مرکز تجارب ما قرار دارند. و آن چه اهمیت پیدا می کند، پدیده مکان است. مکان، هویت مند، رابطه مند و دارای تاریخ است. بر این اساس،نامکان محدوده ای است تهی از هویت و تاریخ و تحقق آن درون فضاهایی همسان شکل می گیرد.
این پژوهش،کیفی، توصیفی، تحلیلی؛ با استفاده از تکنیک کتابخانه ای گرداوری شده است. اهمیت این پژوهش بر این است که رادی در نمایشنامه های خود به مفهوم مکان، اشاره دارد. او به یک باره داشتن احساس تعلق به آن را می آزماید، و شخصیت های آثارش را در رویارویی با آن ها قرار می دهد. هدف این پژوهش تفکیک و یافتن فضا ها و مکان ها و نامکان های موجود در نمایشنامه های "شب روی سنگفرش خیس" ، "پلکان" ؛ و تفکیک آن ها و نتیجه گیری در تاثیر مکان و نامکان بر فرد و نحوه واکنش فرد به آن ها و یافتن روح مکان و پی بردن داشتن حس تعلق به مکان در شخصیت های «آن ها» می باشد،. پژوهشی که در این زمینه پیشگام است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Phenomenological Study of “Place” and “Non-place” in “Stairs” and “Night on the Wet Pavement” Plays by Akbar Radi

نویسندگان [English]

  • Morteza beiglou 1
  • shirin bozorgmehr 2
1 MA in Dramatic literature, Department of Cinema and Theatre, Tehran Art University, Tehran.
2 Associate Professor , Faculty Member of Cinema and Theatre Department, Tehran Art University
چکیده [English]

Unlike static philosophies, Phenomenology is a dynamic and vivid philosophy; meanwhile, similar to any other movement, it consists of several parallel sub-movements that are interrelated, but by no means, homogeneous which may run at different paces. To be more accurate, the overall shape of phenomenological movement is not like a river, but is similar to a flourishing tree with its branches spread out all around. Phenomenological approach adopts cohesion, integrity and indivisibility of human experience as well as the fact that the defined meanings by human needs are at the heart of our experiences. Accordingly, what is become important in this regard is the phenomenon of place. Place possesses identity, relation and history. When different places come together to influence each other, then "Space" is born. Accordingly, non-place is an area devoid of identity and history, which takes place within homogenous spaces. In the past. What has emerged in the contemporary world is non-places and empty spaces. The spaces that are for passage, not pause; for passing-by, not presence; for separation, not intimacy and familiarity and have led to distress and loneliness of human being. Non-place has emerged due to such a distress and loneliness of human. Non-place is the opposite of home. User of non-place is lonely, and the people living alone in it have a similar association with it, and no organic community is possible.
The techniques used in this article, qualitative, descriptive, analytical and data collection methods were used libraries. In this study, in addition to explaining the phenomenological perspectives concerning place and non-place, Akbar Radi’s viewpoint towards them are also taken into consideration. Among the contemporary playwrights of Iran, Akbar Radi’s views are much close to the phenomenology of place. The importance of this study is due to the fact that Radi repeatedly refers to the concept of place in his plays. A deep, exquisite, and new view towards place can be found across the works of Radi. He not only examines the sense of belonging to place, but also make his characters to encounter with it. Radi knows the spirit of the place, he is aware of sense of place due to walking in fog and a wet pavement. He is aware of the wind whisper and the sense of being in the forest and fog. Furthermore, he has been much successful in conveying the sense of place in his works, up to the point that his work are full of the meaning of place, and such places become easily believable to us. The purpose of this study is to find spaces, places as well as non-places in two plays of Radi, i.e. "Night on the Wet Pavement" and "Stairs"; to classify them; to understand the impact of place and non-place on the individual and the individual's reactions to them; to find the spirit of the place as well as to reveal the existence of a sense of belonging to place in Radi's characters. This is a pioneer research in this field of study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Phenomenology"
  • "Place"
  • "Non-place"
  • "Akbar Radi"
  • "Night on the Wet Pavement"
  • "Stairs"
اُژه، مارک (1387)، نامکان­ها: درآمدی بر انسان شناسی سوپرمدرنیته، ترجمه منوچهر فرهومند، چاپ اول، دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران.
پرتوی، پروین (1392)، پدیدارشناسی مکان، چاپ دوم، فرهنگستان هنر، تهران.
رادی، اکبر (1388)، روی صحنه آبی، جلد سوم، چاپ دوم، نشر قطره، تهران.
رلف، ادوارد (1389)، مکان و بی مکانی، ترجمه محمدرضا نقصان محمدی، چاپ اول، انتشارات آرمانشهر، تهران.
زومتور، پتر (1394)، معماری اندیشی، ترجمه علیرضا شلویری، چاپ دوم، حرفه هنرمند، تهران.
شار، ادم (1389)، کلبه هایدگر، ترجمه ایرج قانونی، چاپ اول، نشر ثالث، تهران.
شایگان، داریوش (1392)، در جست و جوی فضاهای گمشده، ترجمه علیرضا مناف زاده، چاپ اول، نشر فرزان روز، تهران.
شولتز، کریستین نوربرگ (1391)، روح مکان ،به سویپدیدارشناسی معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، چاپ سوم، انتشارات رخداد نو، تهران.
شولتز، کریستین نوربرگ (1392)، مفهوم سکونت (به سوی معماری تمثیلی)، ترجمه محمود امیر یاراحمدی، چاپ پنجم، دفتر نشر آگه، تهران.
طالبی، فرامرز(1389)، شناخت نامه اکبر رادی، چاپ دوم، نشر قطره، تهران.
مدنی­پور، علی (1391)، فضاهای عمومی و خصوصی شهر، ترجمه فرشاد نوریان، چاپ سوم، انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، تهران.