تقابلِ قانون و کنشِ تراژیک در تراژدی‌هایِ آیسخولوس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد کارگردانی، دانشکدة هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه نمایش، دانشکدۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ارسطو در کتاب فن شعر، با نگاهی ساختاری به تراژدی، آن­را داستانی تراژیک مبتنی بر خطا یا هامارتیا می­داند. در این نگره، رابطۀ محتوای تراژدی با زمان­هاش تشریح نشده است. از آن­رو که خاستگاه تراژدی نه صرفاً آیینی بلکه سیاسی و ملازم با تحولات ساختاری و اجتماعی آتن نیز هست، این ضرورت پیش می­آید که محتوای تراژدی را از منظر سیاسی نیز مورد بررسی قرار داد. از این­رو مقاله حاضر در نظر دارد با امعان نظر به مفاهیم سیاسی چون قانون و عدالت، تراژدی­های آیسخولوس را – به­عنوان کهن ترین نوع تراژدی که تا کنون به دست ما رسیده- مورد بررسی قرار دهد و جایگاه و کارکرد سیاسی کنش تراژیک و هامارتیا را در آن زمینه و زمانه بسنجد تا فهم آیسخولوس از کارکرد و هدف تراژدی، که مبتنی بر صلح و قانون گرایی است، آشکار شود و بدینوسیله تقابل قانون و کنش تراژیک نیز مورد مداقه قرار گیرد. برای این هدف، لازم آمد که به متون و زبان اصلی تراژدی ها مراجعه شده، و مفاهیم مورد نظر در متن تاریخی و سیاسی شان بررسی شوند. حاصل پژوهش آشکارمی کند که تراژدی های آیسخولوس با اتکا به مفهوم قانون، هدفی ضد تراژیک دارند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Rule of Law Versus Tragic Action in Aeschylus Tragedies

نویسندگان [English]

  • Erfan Nazer 1
  • Farindokht Zahedi 2
1 M.A in Theatre, School of Performing Arts and Music, Collage of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, School of Performing Arts and Music, Collage of Fine Arts, University of Tehran, Tehran,
چکیده [English]

In his Poetics, Aristotle, from a structural perspective, assumes tragedy to be a tragic story based on hamartia. In this theory, the interrelation of the content of tragedy and its era has been delineated. Since the origin of tragedy is not merely ritual but also political and affected by social and structural developments in Athens, the content of tragedy needs to be examined from a political viewpoint as well. In tragedies of Aeschylus, tragedy and politics have been merged, thus, his tragedies are no longer mere religious or devotional poems associated with myths and rituals. However, these works are still tragic, but tragedies formed in a new social context known as a polis (the city, the state) and have adapted to the political requirements of living in such new social order. In Aeschylus tragedies, due to his reliance on the standards of the new political rule of law in Athens, this balance changed in favor of human interest and will in the new social order of the polis. Aeschylus is in search of justice whose fulfillment most deities do not welcome. Therefore, the suffering is imposed by deities on the man living in the sphere of the polis. In the polis the individual takes the responsibility of his life and intends to disseminate a new foundation for justice with recourse to his own rationality, obedience and will to resist the illegitimate demands of gods or other mythical figures. Therefore, Aeschylus’ works indicate a shift away from a tragic and mythical vision to the sphere of history and politics. That being so, Aeschylus’ application of tragic action is ruled out and the tragic action obtains a negative connotation. In these works, divinity and gods are not the exclusive source of validity and justice but rationality and man are also the standards based on which justice is evaluated. Accordingly, understanding Aeschylus’ tragedies without considering them in the context of history and politics will not be clarifying and thus acquiring this clarifying understanding involves the examination of political history of Athens and its evolutions. It suffices to ponder over this fact that Aeschylus’ tragedies were written concomitant with the domination of democracy. They affected and were affected by the new rule of law prevailing in the polis. As a result, the present article is aimed at examining Aeschylus’ tragedies as the oldest kind of tragedies handed down to us through delving into concepts such as the rule of law and justice. It is also to assess the political status and function of tragic action and hamartia in that particular context to elucidate Aeschylus’ understanding of the function and aim of tragedy, which is predicated upon peace and the rule of law. Thereby, the opposition between the rule of law and tragic action can also be investigated. To this end, it is required to refer to the original texts of the tragedies and to consider the concepts in their historical and political context. The result of this research reveals that having relied on the concept of law, Aeschylus’ tragedies have an anti-tragic aim.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aeschylus
  • law
  • Tragic Action
  • Hamartia
  • Justice
  • آیسخولوس، 1390، مجموعه آثار اورستیا، آگاممنون و...، عبدالله کوثری، نشر نی، تهران.
  • - ارسطو، 1370، اصول حکومت آتن، باستانی پاریزی، چاپ سوم، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، تهران.
  • - ارسطو، 1377، اخلاق نیکوماخوس، محمدحسن لطفی، انتشارات طرح نو، تهران.
  • ـ ارسطو، 1386، بوطیقا، هلن اولیایی‌نیا، نشر فردا، اصفهان.
  • ـ ارسطو، 1386، سیاست، حمید عنایت، چاپ ششم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
  • - ارسطو، 1387، ارسطو و فن شعر، عبدالحسین زرین‌کوب، چاپ ششم، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، تهران.
  • - اوریپید، 1383، کاهنه های باکوس، عاطفه طاهایی، نشر دات، تهران.
  • ـ براکت، اسکار. گ، 1380، تاریخ تئاتر جهان (جلداول)، هوشنگ آزادی‌ور، چاپ سوم، انتشارات مروارید، تهران.
  • ـ دورومی‌یی، ژاکلین، 1386، تراژدی یونان، خسرو سمیعی، نشر قطره، تهران.
  • - رز، اچ. جی، 1378، تاریخ ادبیات یونان، ابراهیم یونسی، چاپ سوم، امیرکبیر، تهران.
  • - سوفوکلس، 1385، افسانه‌های تبای، شاهرخ مسکوب، چاپ چهارم، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، تهران.
  • - سوفوکل، 1382، الکترا، فیلوکتتس، زنان تراخیس و آژاکس، محمد سعیدی، چاپ چهارم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
  • ـ سیدیر و کنستان، 1375، نگاهی دیگر بر ایلیاد هومر، محمد بقایی، دفتر مطالعات ادبیات داستانی، تهران.
  • - فرنودفر، فریده، 1387، تئوگونی هسیودوس، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  • - فریزر، جیمز جورج، 1386، شاخه‌ی زرین (پژوهشی درجادو و دین)،‌کاظم فیرزومند، چاپ چهارم، مؤسسه‌ی انتشارات آگاه، تهران.
  • - کلوسکو، جورج، 1389، تاریخ فلسفۀ سیاسی (جلد اول: دوران کلاسیک)، خشایار دیهیمی، نشر نی، تهران.
  • ـ کندی، مایک دیکسون، 1385، دانشنامه اساطیر یونان وروم، رقیه بهزادی، انتشارات طهوری، تهران.
  • ـ گمپرتس، تئودور، 1375، متفکران یونانی (جلد اول)، محمدحسین لطفی، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، تهران.
  • ـ مک‌لیش، کنت، 1386، ارسطو و فن شعر، اکبر معصوم‌بیگی، آگه، تهران.
  • - ملشینگر، زیگفرید، 1377، تاریخ تئاتر سیاسی (جلد اول)، سعید فرهودی، چاپ دوم، انتشارات سروش، تهران
  • - نگی، گرگوری، 1388، هسیود و هومر، ابراهیم اقلیدی، نشر مرکز، تهران.
  • - هالیول، استیون، 1388، پژوهشی در فن شعر ارسطو، مهدی نصراله-زاده، انتشارات مینوی خرد، تهران.
  • ـ هاوزر، آرنولد، 1370، تاریخ اجتماعی هنر، ابراهیم یونسی، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، تهران.
  • ـ هسیودوس، 1387، تئوگونی هسیودوس، فریده فرنودفر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  • ـ هسیود، 1388، هسیود و هومر، ابراهیم اقلیدی، نشر مرکز، تهران.
  • ـ یگر، ورنر، 1376، پایدیا (جلد اول)، محمدحسن لطفی، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، تهران.
  • - Aeschylus, (1926), Agamemnon, edited Herbert Weir Smyth, Harvard University Press, London. - Aeschylus, (1926), Eumenides, edited Herbert Weir Smyth, Harvard University Press, London.
  • - Aeschylus, (1926), Choephoroe, edited Herbert Weir Smyth, Harvard University Press, London.
  • - Aeschylus, (1926), Persians, edited Herbert Weir Smyth, Harvard University Press, London.
  • - Aeschylus, (1926), Prometheus Bound, edited Herbert Weir Smyth, Harvard University Press, London.
  • - Aeschylus, (1926), Seven against Thebes, edited Herbert Weir Smyth, Harvard University Press, London.
  • -Aristotle, (1894), Aristotle's Ethica Nicomachea, edited J. Bywater, Clarendon Press, Oxford.
  • - Aristotle (1920), Athenian Constitution, edited Kenyon, Oxford.
  • - Euripides, (1913), Bacchantes, edited Gilbert Murray, Clarendon Press, Oxford.
  • - Sophocles, (1912), Oedipus the king, Oedipus at Clonos, Antigone, edited Francis Storr, The Macmillan Company, New York.
  • - Sophocles, (1912), Ajax. Electra, Trachinae, Philoctetes, edited Francis Storr, The Macmillan Company, New York.
  • - www.perseus.tufts.edu