بررسی فرم و هارمونیِ قطعه‌ی نی‌نوا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد آهنگسازی، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
هدف این مقاله، بررسی فرم و هارمونی در قطعه‌ی نی‌نوا اثر حسین علیزاده است. برای تجزیه و تحلیل فرمِ نی‌نوا، ابتدا فرم کلّی هر قسمت بررسی شده است و پس از آن به طبقه‌بندیِ جمله‌ها یا انگاره‌های ریتمیک و ملودیک هر قسمت به صورت جداگانه پرداخته‌ایم. به علاوه، در صورت انطباق فرم قسمت‌های مختلف با یکی از فرم‌های کلاسیک، این انطباق بررسی شده است و سپس جمله‌ها، واریاسیون آنها و انگاره‌های ملودیک و ریتمیک به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته و تقسیم‌بندی شده‌اند. در ضمن، این انگاره‌ها در صورتی که با موتیف‌های موجود در ردیف تشابهی عینی یا با اندکی تغییر داشته‌اند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. هم‌چنین چگونگی استفادة آهنگساز از ترکیب‌های مختلف موتیف‌های ذکرشده در اثر، مورد مطالعه قرار گرفته است. در بررسی هارمونی، با در نظر گرفتن محدودة ملودیک هر گوشه در مُدِ آن دستگاه و با استفاده از پلان‌های تُنالِ به دست آمده از چندین قسمت از اثر، به چگونگی انتخاب هارمونی اثر و هم‌چنین موارد استفاده از آکوردهایی که بر اساس فواصل سوم(هارمونی تیرس) یا چهارم(کوارتال) هستند، می‌پردازیم. هم‌چنین خواهیم دید که آهنگساز در طول اثر، یک آکورد را به تناوب مورد استفاده قرار داده است و این آکورد، به نوعی نقش فرود به محدودة درآمد دستگاه نوا را ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Analysis of form and Harmony in Neynava

نویسنده [English]

  • Ramin Roshandel
Student in M.Mus. (Composition), School of Dramatic Arts & Music, College of FineArts, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The main purpose of this paper is analyzing the form and Harmony in “Neynava”, a piece composed by “Hossein Alizadeh”. Written in 1984, the piece has been composed for solo Ney (an Iranian instrument) and string orchestra. According to Composer himself, this piece is developed according to “Dastgah of Nava” and its melodic movement and parallel combination is consisted of different modes that could be seen with similarity to modes in this Dastgah. Iranian Composers have always been interested in combination of Iranian musical materials with Western-European ones. For achieving a phenomenal piece using this combination, a Composer not only needs a perfect knowledge about the language of both classical and Iranian music but also he must be professional using these both sides. “Neynava” could be named as a successful piece in this field.  Chords consisted of fourth intervals common usage started in the beginning of the 20th century in pieces like chamber symphony op. 9 composed by Arnold Schoenberg. Though this phenomenon appeared just in this single piece of him it influenced other composers afterward. This harmony could be seen in other 20th century composers’ works such as Claude Debussy, Paul Hindemith, Béla Bartók and Olivier Messiaen. But we will see that choosing the notes of chords with perfect fourth intervals in “Neynava” have been chosen regarding important parts of Dastgah of Nava. In order to analyze the form of Neynava, each movement has been studied separately; then the rhythmic and melodic motifs of each part have been reviewed and classified all together. Furthermore, any conformity of different parts of Neynava’s forms with classical music or Radif, have been generally reviewed (if any). Then, a revision of sentences, their variations, and their rhythmic or melodic motifs, have been categorized and reviewed in each respective movement, in a general context of Neynava. However, any similarities of such motifs (including motifs with slight deviations) have been studied. In form analysis we’ll show that Composer developed general form of the piece, with consideration of general forms of Radif which means we can see that horizontal movements and contrapuntal melodic lines were taking a priority over vertical relations; though we can classify two different types of harmonies for this piece. Tierce harmony could be seen and it has been used when the Composer wanted to make a modulation to a new mode or to make a new texture. In second look it can be shown that each part is written with consideration of modal characteristics using those melodic motifs that could be expanded and changed according to Composer’s preferences. This change usually could be seen as a “rhythmic change” or adding more ornaments. In harmony analysis, the way harmony has been chosen and the instances of chords based on tierce or quartal harmony, will be reviewed, taking into account melodic limits in the mode of respective Dastgah, and using tonal plans derived from different parts of Neynava. The Analysis of Harmony in Neynava will show the way Composer create a harmony for string orchestra which is about to be accompanied by Iranian music with “Ney”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Radif Motifs
  • Variations of Radif Motifs
  • Tierce Harmony
  • Quartal Harmony
اسپاسبین، ای.و. (1389)، فرم موسیقی، ترجمه‌یمسعود ابراهیمی، نشر هم‌آواز، تهران.
پرسی کِتی، وینسنت (1375)، هارمونی قرن بیستم، ترجمه‌ی هوشنگ کامکار، انتشارات دانشگاه هنر،  تهران.
پیستون، والتر (1385)، هارمونی، ترجمه‌یسیاوشبیضایی، جلد اوّل، انتشارات نوگان، تهران.
پیستون، والتر (1385)، هارمونی، ترجمه‌ی سیاوشبیضایی، جلد دوم، انتشارات نوگان، تهران.
تورک، رالف (1387)، کارکرد هارمونی در قرن بیستم، ترجمه‌ی محسن الهامیان، نشر افکار، تهران.
علیزاده، حسین (1383)، نی‌نوا برای نی و ارکستر زهی، مؤسسه فرهنگی-هنری ماهور،تهران.
طلایی، داریوش (1379)، ردیف میرزاعبدالله، نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی، مؤسسه‌ی فرهنگی- هنری ماهور، تهران.