تحلیل رواییِ فانتزی در فیلم سینمایی آقای هالو

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان

2 استادیار مؤسسه آموزش عالی غیر انتفاعی

3 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کردستان

چکیده

سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. این فانتزی‌ها در روایت فیلم‌های سینمایی بازتولید می‌شوند. علاوه بر این آپاراتوس سینما از طریق ایدئولوژی مخاطب را به روایت فیلم می‏دوزد. هدف مقاله‏ی حاضر آن است که فانتزی و ایدئولوژی موجود در روایت فیلم آقای هالو را تفسیر کند. بدین منظور چارچوب مفهومی‌ای ملهم از نظریه‌های «ژاک لکان» درباره فانتزی و «ارنست لاکلائو» «شنتال موفه» درباره ایدئولوژی و چارچوب روشی متأثر از نظریه تحلیل روایی «دیوید بوردول»، تحلیل روایی ایدئولوژی «مایک کورمک» و مفهوم نگاه خیره از «اسلاوی ژیژک» منظومه‌ی روشی این مقاله را تشکیل می دهند. یافته‏های مقاله نشان می‌دهد سوژه‏ی فیلم، یعنی شخصیت آقای هالو، فانتزی‏ای را در مقابل دیگری بزرگ روستا برمی‏سازد که این فانتزی، نه داراییِ خود او بلکه فانتزیِ دیگری بزرگ روستا است که در پایان منجر به بازگشت سوژه به روستا و پذیرش قوانین آن می‏شود. ایدئولوژی ضدشهرگراییِ فیلم که مقاومتی در مقابل ایدئولوژی شهرگرایی در دهه‏ی چهل ایران است، جایگاه دیگری بزرگ را در فیلم به جای روستا برای سوژه اشغال می‌کند و از این طریق فانتزیِ سوژه که در واقع یک فانتزیِ ایدئولوژیک است، مخاطب را به روایت فیلم می‌دوزد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Narrative Analysis of Fantasy and Ideology in the Movie Aghaye- Halu

نویسندگان [English]

  • Ehsan Aghababaee 1
  • Mehdi Adibi 2
  • Jamal Mohammadi 3
1
2
3
چکیده [English]

Subject, the ‘I’ who experiences and interacts with the world, constructs fantasies for him(her)self in order to show his(her) imaginary position in social structure. These fantasies have been reproduced in movies narration. Furthermore, cinema apparatus sutures audience by ideology within a movie narration. This article attempts to interprete fantasy and ideology in the narration of Aghaye- Halu. According to Lacan Fantasy is an answer that subject presents for him(her)self in the symbolic order. Subject is given a place in the intersubjective network of symbolic relations but he or she does not know why he is occupying this place. Therefore subject asks ‘Why am I what I'm supposed to be, why have I this mandate? Why am I [a teacher,a master, a king . . .]? Briefly: Why! am I what you [the big other] are saying that I am?’ the answer of these questions is a scenario in which subject follows his or her desire and object(a). But this fantasy decieves him(her) and the subject does not know his(her) deire belongs to big other actualy. Furthermore, according to Laclau and Mouffe the multitude of floating signifiers, of protoideological elements, is structured into a unified field through the intervention of a certain nodal point which quilts them, stops their sliding and fixes their meaning. State modernization is a nodal point in 1960s in Iran which quilted the urbanism ideology. In one hand, this article interprets this ideology in the movie Aghaye- Halu. On the other hand, this study was to address these questions about fantasy:Who is the subject? Who is the big other the subject confronted with in the movie narration? What desire does the subject have?What actions and events was the fantasy of the subject made of? Analysis of data was done within the framework of narrative analysis and it was founded on David Bordwell’s (1995) conception of narration; Mike Cormack’s (1992) narrative analysis of ideology; and Slavoj Zizek’s (2008) notion of ideological ‘gaze’. The qualitative analysis of the data reveales that there is a specific fantasy in the movie Aghaye- Halu that firs character makes for himself and the big other in the movie is village.The subject, that is the character of Halu, makes a fantasy in which he goes to a city in order to find a woman to marriage, but the big other wants him to get married to a girl whim is the mother’s preferance. In the end of narration not only does Halu lose city woman but also he comes back to his village.Therefor his fantasy is not his own but it belongs to the big other and the subject of movie has to accept the order of big other and dismiss from his ambition which is getting marry with city woman. The ideology of movies is a anti urbanism ideology.This ideology occupies the status of big other in the subject’s fantasy.It shows subject’s fantasy is a kind of ideological fantasy by which cinema apparatus sutures audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Desire
  • Fantasy
  • Ideology
  • subject
  • The big Other
اونز، دیلن (1386)، فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لکانی، ترجمه‌ی مهدی رفیع پور و مهدی پارسا، چاپ اول، گام نو، تهران.
بوتبی، ریچارد (1384)، فروید در مقام فیلسوف، ترجمه‌ی سهیل سُمّی، چاپ اول، انتشارات ققنوس، تهران.
بوردول، دیوید(1373)، روایت در فیلم داستانی، ترجمه‌ی علاء الدین طباطبایی، چاپ اول، انتشارات بنیاد سینمای فارابی، تهران.
بوردول، دیوید، تامسون کریستین (1377)، هنر سینما، ترجمه‌ی فتاح محمدی، چاپ اول، نشر مرکز، تهران.
دالی،گلین(1384)، ژیژک: قمارکردن بر سر محال، ترجمه‌ی مراد فرهاد پور، در اسلاوُی ژیژک، گزینش و ویرایش: مراد فرهاد پور، مازیار اسلامی، امید مهرگان، چاپ اول، گام نو، تهران.
ژیژک، اسلاوی (1384)، اسلاوُی ژیژک، گزینش و ویرایش: مراد فرهاد پور، مازیار اسلامی، امید مهرگان، چاپ اول، گام نو، تهران.
ژیژک، اسلاوی (1388)، کژ نگریستن، ترجمه‌ی مازیار اسلامی و صالح نجفی، چاپ اول، رخداد نو، تهران.
کسرایی، محمدسالار وپوزش شیرازی، علی(1388)، نظریه گفتمان لاکلا و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده های سیاسی، فصلنامه سیاست،دوره 39، شماره3، صص 360-339.
لوته، یاکوب(1386)، مقدمه ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمه‌ی امید نیک فرجام، چاپ اول، انتشارات مینوی خرد، تهران.
میرسپاسی، علی (1384)، تأملی در مدرنیته ی ایرانی، ترجمه‌ی جلال توکلیان، چاپ اول، طرح نو، تهران.
هرش، ژان (1383)، شگفتی فلسفی (سیری در تاریخ فلسفه)، ترجمه‏ی عباس باقری، چاپ اول، نشر نی، تهران.
هیوارد، سوزان (1388)، مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمه‏ی فتاح محمدی، چاپ سوم، نشر هزاره سوم، زنجان.
Allen , Richard(2004), Psychoanalytic Film Theory,In A Companion to Film Theory, Edited by: Toby Miller and Robert Stam,Blackwell Publishing.
Barker C, Galasinski D(2001), Cultural Studies and Discourse Analysis,London. Thousans Oaks, New Dehli: SAGE.
Bowie , Malcom (1991), Lacan,Cambridge, MA: Harvard University Press.
Braunstein , Nestor A (2003), Desire and Jouissance in the Teaching of Lacan, The Cambridge Companion to Lacan,Ed by: Jean Michel Rabate, Cambridge University Press.
Brown , Tony(2008), Desire and Drive in Research Subjectivity: the Broken Mirror of Lancan, Qualitative Inquiry,Vol.14.PP: 402-423.
Cormack, Mike(1992), Ideology. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.
Dashtipour , Parisa(2009), Contested Identities: Using Lacanian Psychoanalysis to Explore and Develop Social Identity Theory, Annual Review of Critical Phsychology,7,pp:307-327.
Fink, Bruce(1995),The Lacanian Subject: Between Language and Juissance, Princeton, NJ: Prineton University Press. Malpas, Simon(2005), The Postmodern (The New Critical Idiom), New - York: Routledge.
Malrieu, Jean Pierre(2002), Evaluative Semantics(Cognition, Language and Ideology), Routledge, London and New York, Second Edition.
McGowan, Todd(2004), Fighting Our Fantasies: Dark City and the Politics of Psychoanalysis, In Lacan and Contemporary Film, Edited by: Todd McGowan and Seila Kunkle, Oliver Press, New York.
Polkinghorne, Donald(2007), Validity Issues in Narrative Reasearch, Qualitative Inquiry,Volum13,Number 4,PP.471-486. Stam, R & Burgoyne, R & Flitterman, L(2005), New Vocabularies in Film Semiotics, London and New York: Rutledge. Weedon, Chris(2004), Identity and Culture: Narratives of Differences and Belonging,,MPG Books Ltd, Bodmin. Cornwall. Zizek, Slavoj (2008), The Plague of Fantasies, New York and London: Verso.