واکاوی پدیدارشناسانه بازنمایی بدن‌های نابهنجار در نمایشنامه‌های خانه، زمستان 66، ماه عسل و دل سگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

2 عضو هیأت علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان.

چکیده

ادبیات نمایشی ایران سرشار از شخصیت‌ها و روایت‌های گونه‌گونی است که موشکافی آن‌ها می‌تواند فهم ما را از تاریخ اندیشه معاصر ایران افزون کند. پدیدارشناسی بیماری که به بدن زیسته و بیولوژیک فرد در هنگام بیماری یا اختلال می‌پردازد، فرصتی است برای واکاوی تجربه‌ی زیسته‌ی افراد دارای بدن‌های نابهنجار به‌عنوان یک اقلیت اجتماعی. الیور ساکس این نابهنجاری‌ها را به سه دسته‌ی بدن‌های کاسته‌شده، زیادی‌‌شده و دگردیسی‌شده بخش می‌کند. در پژوهش پیش‌رو به مساله‌ی بازنمایی بدن بیمار در آثار برگزیده‌ای از ادبیات نمایشی ایران پرداخته‌شده و تجربه‌ی جسمانی شخصیت‌ها با اختلال‌های بدن‌آگاهی در مطالعات عصب‌شناختی مقایسه شده‌است. نگارندگان پس از بررسی متون نمایشی معاصر ایرانی، چهار نمایشنامه‌ی خانه، زمستان 66، ماه عسل و دل سگ را برای بررسی حضور این سه دسته بدن برگزیدند. هدف این پژوهش کیفی که با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره‌گیری از منابع اسنادی به انجام رسیده است، بازبینی شیوه‌های نمایش بدن نابهنجار در هنرهای نمایشی معاصر ایران و بررسی راهکارهای زدودن نگرش منفی نسبت به این بدن‌ها در آفرینش هنری است. گام‌های پدیدارشناسی بیماری و علایم تجربه‌ی اختلال در بدن‌مندی را در توصیفات شخصیت‌های نمایشنامه‌های مورد بحث می‌شود باز یافت. آشتی با بازنمایی بدن‌های بیمار و نابهنجار برپایه‌ی شناخت درست از اختلال‌های بدن‌آگاهی، می‌تواند یاری‌رسان هنرمندان برای خلق فرم‌های بدیع در نگارش نمایشنامه باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Phenomenological Analysis of the Representation of Abnormal Bodies in Plays: House, Winter 66, Honeymoon, and Dog's Heart

نویسندگان [English]

  • Zahra Kashfi 1
  • Sadreddin Taheri 2
1 Ph.D. Candidate, Department of Art Studies, Faculty of Research Excellence in Art and Entrepreneurship, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Department of Art studies, Faculty of Research Excellence in Art and Entrepreneurship, Art University of Isfahan
چکیده [English]

Iran's dramatic literature contains a variety of characters and narratives that can help us understand contemporary history. Phenomenology of illness, which explores the experiences of individuals with abnormal bodies during illness or disorder, presents an opportunity to examine the lived experiences of this social minority. In this article, the authors discuss the representation of the patient's body in selected works of Iranian dramatic literature and compare the physical experiences of the characters. The goal of this article is to explore how sick or abnormal bodies are portrayed in contemporary Iranian performing arts and to propose ways to address negative attitudes toward these bodies in artistic creation.

This qualitative research was conducted using a descriptive-analytical method and relied on documentary sources for data collection. The authors note that the representation of sick bodies in contemporary Iranian drama literature is limited, but aspects of illness phenomenology and physical disorder symptoms are evident in the descriptions of the characters in the discussed plays. The authors suggest that a more accurate understanding of body awareness disorders can help artists create new forms in their plays.

This research used purposeful sampling for data collection, and the theoretical framework is based on the phenomenological approach. Phenomenology refers to the tradition initiated by Edmund Husserl in the early 20th century and further developed by later philosophers. After Husserl, Martin Heidegger developed the knowledge of phenomenology with a reference to him. Heidegger believed that the world is not something separate from man that can be analyzed. Man and existence are two sides of the same coin. This movement reached France after Germany, and French philosophers such as Jean-Paul Sartre and Maurice Merleau-Ponty pointed out the importance of the body as a mediator between consciousness and the world.

Illness, physical abnormality, or disability puts a person in a minority position socially. And like members of any other minority group, the mentally and physically ill may also be subject to being forgotten, marginalized, and ignored.

Artists, like other members of a community, are exposed to the harm of misbehavior with this minority group. They may forget and ignore people with diseased or abnormal bodies in their work, marginalize them, fail to understand their different ways of relating to the world, and worst of all, ridicule them or use them to win the audience's pity.

Upon reviewing contemporary Iranian dramatic texts for analysis, the authors observed the absence of sick or disabled individuals as the main characters. However, in the selected works, individuals with diseased or abnormal bodies play a central role, and the authors have not looked at them as objects from the outside and sought to understand and convey their experiences to readers by approaching their worldview. Three types of bodies were identified for analysis based on the division of Oliver Sacks: lost, excessed, and transported bodies. The plays "House" and "Winter 66" illustrate the lost body, "Honeymoon" depicts the excessed body, and "Dog's Heart" reflects the transported body.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abnormal Body
  • Phenomenology of illness
  • House
  • Winter 66
  • Honeymoon
  • Dog'؛ s Heart