تغییرات کالبدی و عملکردی در طراحی داخلی "خانه"و تاثیر تغییرات بر شیوه تعاملات افراد ‌از طریق تحلیل 15 فیلم‌ ایرانی منتخب، از دهه 60 تا 90 شمسی(سکانس‌های سینمایی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معماری داخلی، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، مرکز افقهای نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، مرکز افقهای نوین در معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

فضای معماری داخلی خانه‌های ایرانی در چهاردهه‌ی اخیر تغییرات بسیاری داشته و در نتیجه‌ عملکرد افراد در فضای داخلی خانه‌ نیز دستخوش تغییر شده است. تغییرات در فضای داخلی خانه به دو دسته تغییرات کالبدی و تغییرات عملکردی قابل تقسیم‌بندی است. تغییرات در حوزه‌ی کالبدی تا حدودی قابل مشاهده است اما تاثیر آنها در حوزه‌ی رفتاری به سادگی قابل بررسی نیست. سینما به عنوان منبعی از داده‌ها با تقریب مناسبی، ثبت‌کننده‌ی زمانه‌ در حوزه‌ی پژوهش است. همچنین قسمتی از عملکرد بازیگران تحت تاثیر کالبد فضای داخلی و طراحی صحنه‌ی خانه شکل می‌گیرد. از این رو با استخراج تصاویر از سکانس‌های‌ 15 فیلم از سینمای ایران و تحلیل طراحی صحنه‌ی آنها، تعاملات بازیگران در فضای داخلی مورد بررسی قرار گرفت. هدف پژوهش، نخست استخراج تغییرات مولفه‌های کالبدی و عملکردی در فضای داخلی خانه در چهاردهه اخیر و سپس بررسی تاثیر این تغییرات بر شیوه‌‌ی تعاملات افراد است. این پژوهش از نظر فرآیند اجرا، کیفی و از نظر روش تجزیه تحلیل اطلاعات، تطبیقی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد تغییرات در مولفه‌های عملکردی خانه در چهاردهه‌ی اخیر، افزایش تعاملات مستقیم افراد در فضای داخلی خانه را موجب شده و توجه ویژه به مولفه‌های کالبدی در طراحی صحنه بر انتقال روایت به مخاطب نقش داشته و بر مولفه‌های عملکردی نیز اثرگذار بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Physical and Functional Changes in the Interior Design of "Home" and the Effect of Functional Changes on People’s Interactions through the Analysis of 15 Selected Iranian Films from the 60s to 90s

نویسندگان [English]

  • Azin Pishva 1
  • Mansoureh Kianersi 2
1 Masters Student of Architecture, Department of Architecture, Faculty of Art and Architectur, Advancement in Architecture and Urban Planning Research Center, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Art and Architectur, Advancement in Architecture and Urban Planning Research Center, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
چکیده [English]

The home is the first platform for the formation of one's interactions with others. People in different spaces of the home interact with each other in various ways including eating together, watching TV, talking, arguing and celebrating. The interior space of a house plays a role in the manner and quality of these interactions. During the last four decades, major changes have taken place in the physical components of Iranian home interior design. These changes are sometimes related to the functionality. The changes can be seen in designing elements and details such as openings, furniture, lighting objects, and other details. Physical changes in the house are generally associated with functional changes in the behavior and the use of the interior space in the home. Although these changes can be easily recognized in the physical realm, their impact on individuals’ behaviors and interactions is not easily recognizable. Cinema, is a statistically approximate representation of both the physical and functional aspects of time. Cinema and architecture show commonalities in their subfields, such as stage design and interior design.
The purpose of this study is to extract the physical and functional changes in the home using the analysis of film scenery in the last forty years, as well as the impact of functional changes on the way people interact with each other. The necessity of this research is due to the fact that in the internal resources of the country, less attention has been paid to the classification and categorization of changes in interior architecture in this period.
This is a qualitative research with an implementation perspective. The data analysis method is comparative. Fifteen examples of family movies from the genre of Iranian films were selected for the research, where considerable amount of movie was spent inside the home. By extracting images from the films sequences and analyzing their stage design, the interior physical and functional changes as well as the impact of these changes on the way people interacted was identified and classified.
Findings show that changes of functional components in the last forty years, includes changes in the house plan, such as the method of spatial separation, removing interior walls and boundaries separating spaces, which resulted in freedom of movement in the space and increase direct interactions inside the home. In this research, after analyzing the movie sequences throughout four decades of Iranian cinema, it can be seen that there have been major changes in the way of using physical components. As another example, high rise buildings and increasing popularity of living in apartments has reduced the interactions between the interior of the house with the exterior spaces such as courtyards and walkways. While the impact of changes in physical components such as light, color, spatial proportions cannot be directly evaluated on the way people interact, using them in the expression of narrative script plays a prominent role.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian house
  • Iranian cinema
  • interior space
  • stage design
  • interaction
آزاد ارمکی، تقی، امیر، آرمین، بررسی کارکردهای سینما در ایران (ارزیابی سینمای سالهای 1374 تا 1385 براساس توزیع کارکردی فیلمها)،جامعه‌شناسی هنر و ادبیات سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان1388،صفحات 99-129.
آقالطیفی، آزاده، حجت، عیسی، بررسی تاثیرپذیری مفهوم خانه از تحولات کالبدی آن در دوران معاصر در شهر تهران، نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۳ شماره 4 زمستان 1397،صفحات 41-54.
افشار، حمیدرضا، کمالی‌نیا، فرزین، بررسی ساختار دیداری فیلم های اصغر فرهادی( با بررسی سه فیلم درباره الی، جدایی نادر از سیمین و گذشته) نشریه هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی دوره۲۳ ، شماره ۴ ، زمستان ۱۳۹۷،صفحات 46-37.
بیلان اصل، لیدا، اسکندری، مریم، ویژگی‌های معمارانه‌ی مکان در طراحی صحنه‌هایی با هویت ملی در فیلم‌های پری اثر مهرجویی و مادر اثر حاتمی، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال هجدهم، شماره‌ی 3، 1396، صفحات 105-124.
پناهی، سیامک، معماری و سینمای معناگرا، انتشارات عصر کنکاش، چاپ اول، 1397 پنز، فرانسوا،( 1388) ،سینما و معماری، ترجمه جعفری‌نژاد، شهرام(1388) تهران، انتشارات سروش.
حجت، عیسی، مظفر، فرهنگ، سعادتی، سیده پوراندخت، تبیین صفات تأثیرگذار خانه در شکل‌گیری دلبستگی انسان به آن، نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۲ شماره ۲ تابستان1396، صفحات 51-62 .
حسینی، سیده باقر، ابی‌زاده، الناز، باقری، وحیده، معماری و سینما عناصر مکمل و هویت‌بخش فضا و مکان، آرمانشهر، شماره 3، پاییز و زمستان 1388، صفحات 113-120 .
راستجو، سیده سولماز، بمانیان، محمدرضا، گونه‌شناسی ساختار فضایی خانه معاصر ایرانی با تکیه بر محرمیت و سلسله مراتب، نشریه هنرهای زیبا_معماری و شهرسازی دوره ۲۴ شماره 2 تابستان 1398، صفحات 49-58 .
صالحی‌نیا، مجید؛ معماریان، غلام‌ حسین ( 1388.) اجتماع پذیری فضای معماری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 40 ، صص. 5 .
فروتن یکتا، پیام، برزی، راهبردهای طراحی صحنه های تهران دوران پهلوی اول در سینما و مجموعه‌های تلویزیونی(با نگاهی خاص به مجموعه‌ی تلویزیونی "مدار صفر درجه "در چارچوب نظری "شیوه های معماری دوران پهلوی اول" سید محسن حبیبی )، نشریه‌ی هنرهای زیبا، هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 21،شماره 1، بهار و تابستان 1395، صفحات 13-1.
فرهمندیان، حمیده، رضازاده، راضیه، فیلم به عنوان یک ابزار برای آموزش طراحی شهری، دو فصلنامه دانشگاه هنر، شماره 3، پاییز و زمستان 1388، نامه معماری و شهرسازی،صفحات 65-89 .
قهرمانى، محمد‌باقر، پیراوى ونک، مرضیه، مظاهریان، حامد، صیاد، علیرضا، ارتباط تعاملى فضاهاى سینمایى و فضاى شهرى معاصر، نشریه هنرهاى زیبا، هنرهاى نمایشى و موسیقى دوره 20، شماره 2، پاییز و زمستان 1394،صفحات 49-60 .
مختاباد امرئی، سید‌مصطفی، پناهی، سیامک ، بررسی و تحلیل نقش معماری داخلی در تجلی معنا در فیلم‌های علمی تخیلی ، نشریه‌ی هنرهای زیبا، شماره 30، تابستان 1386، صفحات 107-118.
مهاجر میلانی، آزاده، عینی‌فر، علیرضا، بازشناسی سازمان فضایی مسکن متداول تهران، نشریه هنرهای زیبا _معماری و شهرسازی،دوره ۲۴ شماره ۱ بهار ۱۳۹۸،صفحات 45-56.
محبی گیلانی دادبه، تعریفی جدید از فضاهای مشاع آپارتمان در بستر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه شهید بهشتی، 1396،صفحات 37-122.
منل،باربارا (1394) ،شهرها و سینما، ترجمه پورمحمدرضا،عیسی‌پور، نوید، عیسی، (1394) تهران، نشر بیدگل.
نقره‌کار، عبدالحمید، حمزه‌نژاد، مهدی، باقری، حسین، اجتماع پذیری در حیاط خانه ایرانی(شناخت ویژگیهای تقویت کننده حضوردر حیاط، از طریق تحلیل سکانسهای سینمایی)، نشریه علمی _پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 7، بهار و تابستان 1393، صفحات 45-56 .
-Finrow J (1970). Urban human contact: 1. A limited theoretical overview: 2. Two cases, Man environment system: 533. -Falk A, Fischbacher U. Simon G (2013). Living in two neighbourhoods- social interaction effects in the laboratory,Economic Inquiry, Vol. 51, pp. 563-578.
-Festinger L Schacter, S and Kurt Burk (1950). Social pressure: in informal group, Sanford, Ca, Sanford University press. -Goharipour Hamed (2018)Narratives of a lost space: A semiotic analysis of central courtyards in Iranian cinema
-Kuper L, et al. (19653). Living in Towns, London, cresset press.
-Lang J (1987). Creating Architectural Theory, The Role of Behavioral Science in Environmental Design, New York, Van -Sommer R (1983). Social Design, Creating Buildings with People in Mind, Exglewood cliffs, N.Y, PrenticeHall.
-Wardono P, Haruo H, Shinichi K (2012). Effects of interior colors, Lighting and decors on perceived sociability,Emotion and behavior related to social dining, Social and Behavior Science, Vol. 38, pp. 362-371.
-Shamsuddin Shuhana, Bahauddin Hanim, Norsiah Abd Aziz (2012). Relationship between the outdoor physical environment and students, social behavior in urban secondary school, Social and Behavior Science, Vol. 50, pp. 148-160.