خوانشی روانکاوانه از روابط سلطه بین زنان و مردان در فیلم گذشته (1392) ساخته اصغر فرهادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سینما و انیمیشن، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 هیات علمی

چکیده

گ‍ئ‍ورگ وی‍ل‍ه‍ل‍م ف‍ری‍دری‍ش هگل فیلسوف آلمانی(1831-1770 میلادی) در کتاب پدیدارشناسی روح، بخشی را به دیالکتیک خدایگان و بنده اختصاص داده و به روابط قدرت بین دو فرد در کوچک­ترین واحد تجمع انسانی در تاریخ تطور روح مطلق پرداخته بود که در قرن بیستم میلادی بر شکل‌گیری اندیشه‌های ژک لکان که از پیروان جدید زیگموند فروید در روان­کاوی در آن هنگام بود، تأثیر گذاشت؛ به نحوی که او مفهوم میل به موضع مورد شناسایی( ابژه) در نزد فاعل شناسایی(سوژه) را با مفاهیم خدایگان و بنده مورد نظر هگل ترکیب کرد. بر این اساس، دیالکتیک قدرت در هر رابطه دو طرفه‌ای از جمله رابطه میان زن و مرد برقرار است. این پژوهش به طریق تفسیری­-تحلیلی، روابط دیالکتیکی میان زوج‌های زن و مرد در فیلم گذشته(1392) ساخته اصغر فرهادی را به‌عنوان نمونه‌ای مطالعاتی از افراد طبقه متوسط جامعه‌ای چند ملیتی بررسی کرده است. جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مشاهده فیلم بوده و اطلاعات با رویکرد روان‌کاوانه تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که وضعیت قرارگیری شخصیت‌های زن و مرد در دو جایگاه خدایگانی یا بندگی در فیلم گذشته به جایگاه اجتماعی افراد وابسته است و پدیده مهاجرت بر جایگاه آنان در این دیالکتیک تأثیر به‌سزایی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Psychoanalytical Reading of Hegemonic Relations between Men and Women in Asghar Farhadi`s Le Passe (2013)

نویسندگان [English]

  • nazanin honarkhah 1
  • ali sheikhmehdi 2
1 cinema and animation, faculty of Art, Tarbiat Modares university, Tehran, Iran
2 member of faculty
چکیده [English]

Georg Wilhelm Friedrich Hegel, the German philosopher (1770-1831) in his book:   Phenomenology of  the Spirit, (1807) devotes a section to the dialectics and the “master “and “slave” which  explores the power struggle between two individuals in the smallest unit of human accumulation in the history of spiritual evolution. Hegel has influenced the formation of the ideas of Jacques Lacan, a new follower of Sigmund Freud in psychoanalysis. Lacan introduced the notion of desire of a subject with an object and identification of concepts in regards to the “master” and “servant,” according with a combined view with Hegel. In other words, desire for confirmation that he/she should do with the same manner. Although that confirmation can be implemented only by a living creature, a power struggle starts between two people. This battle must continue close to death because the individual can prove that he/she is truly human if only they endanger their lives for confirmation, but this battle should end near one of the opponent's death since the confirmation can only be done by a living creature. The battle ends when one of the opponents walks away from the desire for confirmation, surrenders to the other, and confirms the conqueror as his/her "master" and becomes his/her "slave". The dialectic of “master” and “slave” are related to psychoanalysis by Karen Horney, Jacques Lacan, and other psychoanalysts. Thus, the relationship between man and woman are the relationship between “master” and “slave”. Therefore, the research issued in this paper analyzes the dialectical relations between the couples (male/female) in Asghar Farhadi's Le Passe (2013) movie, which is produced in France. This article through psychoanalytic signs has implied in characters' action and speech and with a reference to other psychoanalytic schools. Data gathering method in this research is based on observation of the film, in which its content is analyzed through using the interpretative method and psychoanalytical approach. Accordingly, the dialectic of power exists in every two-way relationship, including the relationship between man and woman. This research has, through interpretive-analytical research, examined the dialectical relationships between couples in Asghar Farhadi's other films, as an example of studies of middle-class multinational community. The results show that the position of male and female characters in the two “master” positions or “slave” in the previous film depends on the social status of individuals and the effect of migration on their position in this dialectic. This article opens a different path to Farhadi's films. The result of this research conveys that the position of male and female characters within the category of “master” and “slave” in this film is related to people's social status, and immigration has an enormous effect on people's position in dialectics. This research is conducted based on the relationships between the alleged film's characters as a reflection of real individuals in society and as an analysis of power relations between the individuals in European society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Master and Slave(1807)
  • Friedrich Hegel
  • Sigmund Freud
  • Le Passe (2013)
  • Asghar Farhadi
جوهری، آزاده (1391)، تأثیر فلسفه هگل بر اگزیستانسیالیسم بکت در نمایشنامه در انتظار گودو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
شیخ‌مهدی، علی و هنرخواه، نازنین (1396)، تحلیل روان‌کاوانه شخصیت‌های فیلم درباره الی (1387) ساخته اصغر فرهادی بر اساس دیالکتیک خدایگان و بنده از هگل، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، دوره 9، شماره 3، صص 315-333.
فرمانبر، مونا (1392)، تغییر جایگاه خدایگان و بنده در نمایش‌نامه‌های برشت و تأثیر آن بر ساختار اپیک (با نگاهی به نمایشنامه‌های آدم آدم است، زن نیک ایالت سیچوان و ننه دلاور فرزندان او)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه آزاد اسلامی شعبه تهران مرکز، تهران.
فرهادی، اصغر (1393)، هفت فیلم‌نامه از اصغر فرهادی، چشمه، تهران.
کوژو، الکساندر (1387)، خدایگان و بنده، ترجمه: حمید عنایت، خوارزمی، تهران.
مرندی، محمد و اکبری، فاطمه (1391) بررسی دیالکتیک خدایگان و بنده هگل در مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی و سارداناپولس اثر لرد بایرون، نشریه ادبیات تطبیقی دانشکده ادبیات و علوم انسانی-دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال سوم، شماره 6، صص 187-208.
موللی، کرامت (1393)، مبانی روان‌کاوی فروید_لکان، نی، تهران.
هگل، گئورگ ویلهلم فردریش (1390)، پدیدارشناسی جان، ترجمه: باقر پرهام، کندوکاو، تهران.
هنرخواه، نازنین (1397)، تحلیل روان‌کاوانه شخصیت‌ها در فیلم‌های اصغر فرهادی بر اساس دیالکتیک خدایگان و بنده از هگل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
هورنای، کارن (1392)، روان‌شناسی زنان، ترجمه: سهیل سمی، ققنوس، تهران.
Evans٫ Dylan (2006), An Introductory Dictionary of Lacanian psychoanalysis ٫ Routledge٫ Taylor & Francis e-Library٫ London and New York.
Von Krafft-Ebing٫ Richard (1894), Psychopathia Sexualis٫ (Translated by: Charles Gilbert Chaddock) A. P. WATTS & Co٫ Forgotten Books e-library.