عناصر غیرروایتی در فیلم‌ روایتی (بررسی موردی فیلم‌های آخر بهار و چانکینگ اکسپرس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدة سینماتئاتر، دانشگاه هنر، تهران

2 استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران

3 کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران

چکیده

عناصر غیرروایتی، مجموعه وسیعی از شگردهای فرمی، از عناصر بصری گرفته تا فرم‌های موسیقایی را دربرمی‌گیرند. شیوة به‌کارگیری حرکات دوربین، رنگ، نورپردازی، لباس بازیگران، طراحی صحنه و حتی فضا و مکان‌های انتخاب‌شده برای صحنه‌های مختلف فیلم، می‌توانند نقش عمده‌ای در خلق عناصر غیرروایتی ایفا کنند. از طرفی به‌کارگیری پارامترهای خاص و شگردهای سبکی به‌صورت سازمان‌یافته، به خلق گونه‌ای از روایت منجر می‌شود که آن را روایت پارامتری می‌نامند. این پژوهش در ابتدا به مشخص­کردن نقش و جایگاه عناصر غیر‌روایتی در روایت کلی یک فیلم می‌پردازد و سپس تلاش می‌کند تا تفاوت‌های عمده میان عناصر غیر‌روایتی با پارامترهای مشخص در یک روایت پارامتری را بنمایاند. بنابراین برای رسیدن به این هدف سعی شده تا با استفاده از شیوه موردپژوهی و با مدنظر قرار دادن رویکرد نئو‌فرمالیسم، جنبه‌های غیر‌روایتی و وجوه پارامتری دو مورد از فیلم‌های دو تن از صاحب سبک‌ترین سینماگران شرق آسیا، مورد بررسی قرار گیرد. حاصل آن که عناصر غیرروایتی به‌طورکلی دو نقش عمده را در این آثار بازی می‌کنند. این عناصر زمانی که فرضاً نظامی از تکرارها را می‌آفرینند، در خدمت بیان روایت پارامتری فیلم هستند، اما آنجا که به صورتی منحصربه‌فرد معانی عمیق و تلویحی فیلم را بازمی‌نمایانند، به‌صورت عناصر غیرروایتی صرف درمی‌آیند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Non-narrative Elements in Narrative Film (Case Studies: Late Spring and Chungking Express)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Shahba 1
  • Mohammad Reza Sharifzadeh 2
  • Hossein Shahegh 3
1 Associate Professor, Art University, Tehran
2 Assistant Professor, 23Faculty of Art and Architecture, Islamic Azad University (Central Tehran Branch), Tehran, Iran.
3 M.A in Art Research, Islamic Azad University (Central Tehran Branch), Tehran, Iran.
چکیده [English]

Non-narrative elements encompass a broad set of formal techniques, ranging from visual elements to musical forms. The use of camera movements, lighting, actors' clothing, and even the space selected for various scenes of the film can play a major role in creating non-narrative elements. Furthermore, the use of organized specific parameters and stylistic techniques leads to creating a sort of narrative that is called parametric narrative. Since there is no explicit implication for the application of these specific stylistic techniques in parametric narrative, and on the other hand we cannot also consider implicit meanings and implications for them, the ultimate function of such organized stylistic techniques can be considered to be in establishing such a strong internal norm in the film; a norm that in most cases shows the mastery of film's style on its plot and story. That is why the themes used in this narrative style are selected simply to prepare space to highlight the stylistic structure of the film. Non-narrative elements, unlike the parametric narrative elements, usually have implicit and conceptual meanings. In fact, non-narrative elements try to penetrate the hidden layers of meaning in line with the general meaning of the film. So, essentially a dual role can be considered for non-narrative elements. This means that on one hand, these elements, having hidden layers of meaning, will increase the conceptual dimensions of the artwork; and on the other hand, due to their formal properties, they enrich the artwork in terms of shape and form. So it can be said that non-narrative elements play an important role in the aesthetic expression of the film. However, these elements constitute only a part of the style-oriented techniques of the film. The shape of these elements and the techniques used to display them suddenly impress the audience and makes him to step down for a moment from the normal world of the film and to immerse in depth of the entity of characters or their inner world. But the point that should be noted is that where these elements refer to people insights, they don't purely express personal and psychological aspects of people. This means that they do not contribute in the characterization and expression of personal attributes; a task that is done mainly in classical narrative by well-known arrangements. These moments are like a kind of Revelation of time for the character of the film and sometimes for us - a search for a meaning which may even doesn't exist. From this perspective, non-narrative elements are the mere expression of being in a pure emotional moment, which is less definable. Although a type of formal similarity is seen among the non-narrative elements used in a film due to the overall style and atmosphere of the film, in general, such a similarity is seemed to be more a result of the common theme of the film, because in terms of conceptual expression, each of these elements recount a part of the hidden meaning behind the film at that particular moment. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parametric Narration
  • Non-Narrative Elements
  • Plot
  • Style Devices
  • Serialism
 احمدی، بابک (1368)، تنهایی ازو، ماهنامه سینمایی فیلم، بهار، شماره 75، صص 85-84.
 احمدی، بابک (1392)، از نشانه‌های تصویری تا متن، چاپ سیزدهم، نشر مرکز، تهران.
 اسلامی، مجید (1389)، مفاهیم نقد فیلم، چاپ پنجم، نشر نی، تهران.
بوردول، دیوید (1373)، روایت در فیلم داستانی، ترجمه علاءالدین طباطبایی، جلد اول، انتشارت بنیاد سینمایی فارابی، تهران.
بوردول، دیوید (1375)، روایت در فیلم داستانی، ترجمه علاءالدین طباطبایی، جلد دوم، انتشارت بنیاد سینمایی فارابی، تهران.
Andrew, Dudley (1984), Concepts in Film Theory, Oxford University Press, Oxford.