TY - JOUR ID - 65725 TI - مقام نوازندگان در عصر صفوی برپایۀ نگارۀ مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان‎محمد JO - نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی JA - JFADRAM LA - fa SN - 2228-6012 AU - کشمیری, مریم AD - دانشگاه الزهرا (س) Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 23 IS - 2 SP - 23 EP - 34 KW - نوازندگان عصر صفوی KW - نگارگری مکتب تبریز KW - سلطان محمد KW - نگارۀ مستی لاهوتی و مستی ناسوتی DO - 10.22059/jfadram.2018.65725 N2 - نگاره‎های دورۀ صفویه، افزون‎بر تفاسیر ادبی مرسوم، خوانشی برپایۀ مستندات تاریخی و جزییات مردم‎شناختی عصر نگارگر را نیز در خود دارد. ازاین‎رو، به نظر می‎رسد اختلاف‎های دیداری میان نوازندگان نگارۀ مستی لاهوتی و مستی ناسوتی (به رقم سلطان‎محمد) بیش از امری استحسانی در کار هنری است. جامه‎ها و چهره‎آرایی‎های متفاوت، سازهای گوناگون و اندازه‎های نامساوی پیکره‎ها، این پرسش را پیش می‎کشد که این گروه‎ها، هریک نمایندۀ کدام طیف از نواندگان در عصر نگارگرند؟ تحقیق حاضر به هدف بازشناسی گروه‎های نوازندگان در عصر سلطان‎محمد (اوایل دورۀ صفویه) با استناد به نگاره‎ای هم‎زمان شکل گرفته است و می‎کوشد جایگاه و منزلت اجتماعی این نوازندگان را در زمانۀ خود روشن سازد. گروه‎های نوازنده در این نگاره، بازنمایی نوازندگان درباری؛ نوازندگان حلقۀ سماع و نوازندگان دوره‎گرد باشند؛ هم‎چنین نگارگر به موسیقی صوفیان، مقامی خاص بخشیده و مطربان دوره‎گرد را در جایگاهی فرومایه بازنموده است. شیوۀ تحقیق در این پژوهشِ بنیادین، توصیفی‎ـ‎تحلیلی و متکی بر تحلیل محتواست. روش گردآوری داده‎های تاریخی (سفرنامه‎ها، تاریخ‎نگاری‎های هم‎زمان) و مستندات دیداری (نگاره‎های برجای‎مانده) اسنادی بوده و تحلیل آن‎ها، کیفی است. این بررسی به‎شکلی موردی، تنها بر شناخت نوازندگان متمرکز است و بررسی سایر چهره‎ها را به مجالی دیگر وامی‎نهد. UR - https://jfadram.ut.ac.ir/article_65725.html L1 - https://jfadram.ut.ac.ir/article_65725_c7f48545b8a715095fa559b7c0c1c0a9.pdf ER -